Καθήλωσαν οι ερμηνείες
Με την εξαιρετική παράσταση «Ο Θάνατος του Ιβάν Ίλιτς» συνεχίστηκαν την Παρασκευή οι θεατρικές διαδρομές του 12ου Φεστιβάλ Πηνειού. Το αριστούργημα του Ρώσου συγγραφέα Λέοντος Τολστόι, μια φιλοσοφική ανάγνωση στα βαθύτερα νοήματα της ζωής μπροστά στη θέα του αναπόφευκτου τέλους, καθήλωσε τους θεατές και τους οδήγησε σε ένα ειλικρινές ταξίδι αυτογνωσίας. Μια παράσταση – σταθμός στα θεατρικά δρώμενα της Αθήνας την τελευταία πενταετία συνεπήρε το κοινό του Ανοικτού Θεάτρου Καβασίλων και -μέσα από τη διεισδυτική προσέγγιση του κορυφαίου δημιουργού- το οδήγησε στην κάθαρση.
Στον πυρήνα του έργου η ιδέα ότι η προετοιμασία για το θάνατο ξεκινά με μια ορθή στάση απέναντι στη ζωή. Προς αυτή την κατεύθυνση η τραγική ιστορία του Ιβάν Ίλιτς μπορεί να αναγνωσθεί ως μια προσπάθεια αφενός κατανόησης της ιδέας του Θανάτου αφετέρου αναζήτησης ενός συμβιβασμού με την τελεσίδικη και ακυρωτική δύναμή του. Οι θεατές γίνονται κοινωνοί της σταδιακής μεταστροφής του Ιβάν που, υποκινούμενος από τον πόνο και την προοπτική του ανέφικτου τέλους, αναθεωρεί τις προτεραιότητές του και την σπουδαιότητα των εφήμερων απολαύσεων και αναζητά εναγωνίως τα βαθύτερα νοήματα της ζωής στην απλότητα, την ανθρώπινη επικοινωνία, την αθωότητα της παιδικής ηλικίας και την ειλικρίνεια των συναισθημάτων. Ο τρόμος, με τον οποίο αντιμετωπίζει αρχικά τον Θάνατο ο Ιβάν, μετουσιώνεται σταδιακά σε αγαλλίαση και ανακούφιση, ως αποτέλεσμα της εσωτερικής περιπλάνησης στα μονοπάτια της ψυχής του.
Οι θεατές που βρέθηκαν στο Ανοικτό Θέατρο Καβασίλων παρακολούθησαν εκστασιασμένοι το ψυχογράφημα του Ιβάν Ίλιτς -όπως επιδέξια το σκιαγράφησε η πένα του κορυφαίου Ρώσου συγγραφέα- αλλά και την ουσιαστική μεταστροφή του λίγο πριν διασχίσει τον Αχέροντα. Η αντιμετώπιση της ιδέας του Θανάτου μέσα από μία στάση ζωής που βασίζεται στην ιδέα μιας ψευδεπίγραφης κοινωνικής υπεροχής, οδηγεί αναπόφευκτα σε μία απόλυτη κενότητα και στον φόβο. Ο Ιβάν ωστόσο αντιλαμβάνεται ότι η αποδοχή της ιδέας του αναπόφευκτου τέλους αλλά και η αναγνώριση της απρόβλεπτης φύσης της ζωής, δύναται να τον λυτρώσει και να τον οπλίσει με ηρεμία και θάρρος λίγο πριν το τέλος.
Οι ερμηνείες
Το σκηνικό λιτό και αφαιρετικό. Μία περιστρεφόμενη πολυθρόνα σε ένα μικρό βάθρο ελάχιστων τετραγωνικών ήταν αρκετά για να ξεδιπλώσουν οι δύο πρωταγωνιστές το αστείρευτο ταλέντο τους. Ο Θανάσης Κουρλαμπάς και ο Γιώργος Γαλίτης, σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας, υποδύθηκαν ιδανικά επί σκηνής όλους τους χαρακτήρες που καθόρισαν τον βίο του Ιβάν Ίλιτς καθώς και την πορεία του προς τον Θάνατο. Η εξαίσια σκηνοθετική προσέγγιση της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη στη νουβέλα του Τολστόι, βρήκε άξιους συμπαραστάτες στα πρόσωπα των δύο ηθοποιών. Η αλληλεπίδρασή τους, επάνω στα ελάχιστα τετραγωνικά της «σκηνής», πολυεπίπεδη· ένας συνεχής χορός, σχεδόν μυστικιστικός, λέξεων, ήχων και κινήσεων. Ένα κρεσέντο εικόνων και συναισθημάτων που «ταξίδεψε» τους θεατές του Ανοικτού Θεάτρου Καβασίλων «Χρήστος Μάλλιαρης» και τους οδήγησε -τελικά- στη κάθαρση.
Εύσημα για την αρτιότητα της παράστασης διεκδικούν ακόμη η πρωτότυπη μουσική του Γιάννη Οικονόμου, ο φωτισμός και η κίνηση που επιμελήθηκαν οι Μανώλης Μπράτσης και Χριστίνα Φωτεινάκη αντίστοιχα.
