Έβρεξε χθες. Μετά από μήνες. Κι ήταν δυνατή βροχή, αλλού περισσότερο, αλλού λιγότερο. Και διακοπές ρεύματος παρατηρήθηκαν, και το 112 ήχησε στα κατάπληκτα κινητά μας σήμερα το πρωί, κατά τις δώδεκα, ενώ έξω είχε λιακάδα.
Κι όμως, εμείς εδώ στην Ηλεία την ευχόμασταν και την προσευχόμασταν αυτή τη βροχή. Αυτή και άλλες. Γιατί σαν να μην έφταναν όλα τα άλλα που ερχόμαστε αντιμέτωποι κάθε μέρα, έχουμε και τη λειψυδρία.
Γενική λειψυδρία, γιατί δεν είναι μόνο τα χωράφια, οι ελιές και οι καλλιέργειες που διψάνε, αλλά τώρα που η ύδρευση της μισής Ηλείας εξυπηρετείται από το διυλιστήριο στο Φράγμα του Πηνειού,αν αυτό στερέψει θα πούμε κι εμείς το νερό – νεράκι.
Βλέπετε, ο Χειμώνας του 2024 ούτε πολλές βροχές είχε ούτε και πολλά χιόνια να στολίζουν τις κορυφογραμμές των γύρω βουνών και στη συνέχεια να λιώσουν και να εμπλουτίσουν τον ταμιευτήρα νερού στο Φράγμα.
Και φυσικά υπάρχουν και οι οποίες, σημαντικές απώλειες νερού από τον προβληματικό, εδώ και χρόνια, μηχανολογικό εξοπλισμό αλλά και από το δίκτυο που είναι “κόσκινο” από τις μικρές ή μεγάλες φθορές στο πέρασμα των χρόνων.
Οι οποίες απόπειρες κάποιας αποκατάστασης τα τελευταία χρόνια έχουν αποβεί άκαρπες, ενώ μια πρόσφατη συζήτηση για ενδεχόμενη μελέτη που θα διορθώσει τις χρονίζουσες βλάβες και ζημιές, με περίσκεψη μόνο μπορούμε να τη δούμε για το αν τελικά θα εκπονηθεί.
Το Φράγμα του Πηνειού…
Πού να το φανταζόταν ο Ηρακλής, ναι, ο γνωστός ημίθεος ήρωας, όταν τον έστελνε ο θείος του ο Ευρυσθέας για τον 5ο άθλο του στο παλάτι του βασιλιά της Ήλιδας Αυγεία, ότι αυτό το γεγονός, χιλιάδες χρόνια μετά θα γινόταν η έμπνευση για ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής αυτής της Χώρας.
Ο Αυγείας είχε στο παλάτι του, πολύ κοντά στον τόπο που εδράζεται το Φράγμα τεράστιους στάβλους που λέγεται ότι στέγαζαν περί τα 3.000 βόδια. Χρόνια ακαθάριστοι είχαν μετατραπεί σε αυτό που έχει μείνει στους αιώνες ως “Η κόπρος του Αυγεία”.
Ο 5ος άθλος, λοιπόν, ήταν ο καθαρισμός της κόπρου, της βρωμιάς των στάβλων. Τρομερή η κόπρος, ημίθεος και με φοβερές δυνάμεις και ο Ηρακλής, ε, πώς αλλιώς, τρομερών διαστάσεων και η λύση του προβλήματος. Ο Ηρακλής εξέτρεψε από τις ροές τους τους δύο ποταμούς της περιοχής και τους οδήγησε μέσα στους στάβλους. Το πρόβλημα λύθηκε, ο άθλος επετεύχθη, κι αν η συνέχεια ανάμεσα σε Ηρακλή και Αυγεία δεν ήταν και η πιο πολιτισμένη, ε, συμβαίνουν αυτά…
Θεωρείται, λοιπόν, πως αυτός ο άθλος ήταν η έμπνευση για την κατασκευή του μεγαλύτερου φράγματος της Ελλάδας, αν όχι και της Ευρώπης. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1961 και ολοκληρώθηκε το 1968, με στόχο να συγκρατεί, στη μεγαλύτερη λίμνη της Πελοποννήσου, τεχνητή λίμνη έκτασης χωρητικότητας 19.895 τ.χλμ., τα νερά του ποταμού Πηνειού που πηγάζει από τον Ερύμανθο και εκβάλλει στο Ιόνιο, μήκους 70 χλμ. Αρχικός σκοπός η άρδευση μόνο, το ζήτημα διυλιστήριο και ύδρευση είναι γεγονός των τελευταίων λίγων δεκαετιών.
Στον πυθμένα της λίμνης μένει έρμαιο στη βυθισμένη μοίρα του το χωριό Ξενιές. Λίγο πολύ όλοι μας, σε καιρούς που η στάθμη της λίμνης είναι χαμηλή, έχουμε δει το καμπαναριό της εκκλησίας του χωριού, τώρα, δυστυχώς, ακόμα μεγαλύτερο μέρος του οικισμού έχει αποκαλυφθεί λόγω έλλειψης υδάτων. Επίσης εγκαταλείπονται και οι οικισμοί Παλαιοχώρα, Αγία Άννα και Σούλι. Πολύ αργότερα λίγοι κάτοικοι του χωριού Ξενιές επέστρεψαν και ξανακατοίκησαν πλάι στη λίμνη.
Το μεγαλύτερο τμήμα των τοιχωμάτων της τεχνητής λίμνης είναι αμμοχάλικο, κρόκαλα, εκτός από ένα μικρό τμήμα από σκυρόδεμα, που περιλαμβάνει και τα μηχανολογικά του Φράγματος, τοποθετημένο μέχρι 85 μέτρα προς τα πάνω. Υπολογίζεται ότι η ζώνη άρδευσης του Φράγματος είναι 416.509 στρέμματα.
Φυσικά, όπως κάθε τέτοιου είδους φράγμα, το Φράγμα του Πηνειού έχει χρόνο ζωής. Κι αυτό οφείλεται στα φερτά, με τη ροή του ποταμού υλικά που δεν έχουν τρόπο διαφυγής αλλά μένουν στον πυθμένα του, με αποτέλεσμα η λίμνη να γίνεται πιο ρηχή.
