Την ημέρα της εορτής και της Ιεράς Πανηγύρεως του Προστάτη και Πολιούχου της πόλης της Αμαλιάδας Αγίου Αθανασίου έχει καθιερωθεί να τελείται Τρισάγιο στον τάφο του Μακαριστού Μητροπολίτη Ηλείας κυρού Αθανασίου που βρίσκεται στην Ιερά Μονή Φραγκαβίλλας Αμαλιάδας.
Με την ευκαιρία αυτού αλλά και της ονομαστικής του εορτής ας θυμηθούμε τον Ιεράρχη που άφησε σπουδαίο έργο στην Ιερά Μητρόπολη Ηλείας.
Ο Μητροπολίτης Αθανάσιος Α΄, κατά κόσμον Ηλίας Βασιλόπουλος, γεννήθηκε στο Κρυονέρι Αμαλιάδος στις 27 Ιανουαρίου 1923. Γονείς του ήταν ο Ιωάννης και η Κωνσταντίνα, το γένος Μπισιώτη, με καταγωγή από το Μαρκοπούλο Αττικής.
Οι γονείς του από το 1926, λόγω ευρέσεως εργασίας μετοίκησαν στο Χάβαρι Αμαλιάδας. Εκεί μεγάλωσε ο Αθανάσιος. Σε ηλικία 13 μόλις ετών έγινε μαθητευόμενος σαγματοποιός και έπειτα βοηθός σε κατάστημα αποικιακών στην Αμαλιάδα. Αργότερα υπήρξε υπάλληλος σε πιλοποιείο στην Πάτρα. Στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής επέστρεψε στο Χάβαρι.
Το 1945 ήταν εφημεριδοπώλης στην Αθήνα και το έτος 1946 έκανε τα πρώτα βήματα στο δρόμο της Ιεροσύνης αφού άρχισε τις σπουδές του στην Εκκλησιαστική Σχολή Κορίνθου, υπό την προστασία του τότε Μητροπολίτη Κορίνθου Μιχαήλ.
Μόλις εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Φενεού Κορινθίας και στις 8 Ιουλίου 1952 χειροτονήθηκε Διάκονος από τον Μητροπολίτη Κορίνθου Προκόπιο.
Ως πτυχιούχος της Θεολογικής Σχολής Αθηνών στις 30 Νοεμβρίου του έτους 1958 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος και Αρχιμανδρίτης. Αμέσως έφυγε στη Γαλλία, όπου διορίστηκε Εφημέριος του Καθεδρικού Ναού Αγίου Στεφάνου Παρισίων. Κατά την παραμονή του εκεί σπούδασε Παιδαγωγικά στο Καθολικό Ινστιτούτο και Νομικά στην Σορβόννη.
Τον Ιανουάριο του 1964 μετατέθηκε στην Αγγλία, ως Εφημέριος του Καθεδρικού Ναού Αγίας Σοφίας του Λονδίνου. Ίδρυσε τις οργανώσεις «Στέγη Νεότητος» και τη Στέγη του Ορθοδόξου Χριστιανικού Ομίλου Κυριών και Δεσποινίδων Η «Αγία Φιλοθέη η Αθηναία». Έθεσε επίσης τις βάσεις του Ελληνικού Ξενώνα Λονδίνου. Υπήρξε Πρόεδρος του Ιερατικού Συνδέσμου των Ορθοδόξων Ιερέων της Μεγάλης Βρετανίας, Γραμματέας του Επισκοπικού Δικαστηρίου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας και Διευθυντής του Γραφείου Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων.
Στις 19 Νοεμβρίου 1968 ξεκινά η ποιμαντική πορεία του Αθανασίου στη γη της Ηλείας όταν εκλέχθηκε Μητροπολίτης Ηλείας και χειροτονήθηκε στο Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών στις 24 του ιδίου μηνός.
Αμέσως μετά τη χειροτονία του επισκέφτηκε τον προκάτοχό του Μητροπολίτη πρώην Ηλείας Γερμανό Α΄. Στις 8 Δεκεμβρίου έγινε η Ενθρόνισή του Αθανασίου στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου Πύργου.
Επί των ημερών του ιδρύθηκαν πολλά Πνευματικά Κέντρα, ενοριακά και όχι μόνο. Ιδρύθηκαν τότε η «Παπαχριστοπούλειος Βιβλιοθήκη» Αμαλιάδος, το Πνευματικό Κέντρο Γαστούνης, το Επισκοπείο Αμαλιάδος, η Πνευματική Εστία Βαρθολομιού, το Πνευματικό Κέντρο Κολλυρίου, το Πνευματικό Κέντρο Καβασίλων.
Στην κατεύθυνση της κατάρτισης των κληρικών ίδρυσε την Ιερατική Σχολή μονοετούς φοίτησης στη Μονή Αγίου Νικολάου Σπάτα.
Ίδρυσε μέχρι και Οίκο Θαλασσίων Λουτρών για τους Ιερείς και τις οικογένειές τους, ο οποίος λειτούργησε από το καλοκαίρι του 1976. Επέκτεινε το Κήρυγμα στις Ενορίες, χώρισε την Ηλεία σε 15 Αρχιερατικές Περιφέρειες, οργάνωσε την αντιαιρετική δράση, ίδρυσε Ορθόδοξο Χριστιανικό Βιβλιοπωλείο εντός των Γραφείων της Μητροπόλεως, συνεχώς γίνονταν ομιλίες, διαλέξεις, προβολές κινηματογραφικών έργων, εκπομπές στους τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς κ.λπ.
Πρόβαλε και τις μορφές Ηλείων αγωνιστών κληρικών κατά την Επανάσταση του 1821 και κυρίως του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Ωλένης Φιλαρέτου και του Παπά – Ζώρα Κουμανιώτη.
Αντέδρασε δημόσια επί Επταετίας, όταν το καθεστώς είχε την πρόθεση να καταργήσει το Σταυρό από τον ιστό της σημαίας.
Η σπουδαιότερη όμως δράση του Αθανασίου, αυτή που άφησε ως παρακαταθήκη, είναι η κοινωνική και φιλανθρωπική. Πολυάριθμα τα Ιδρύματα που οικοδομήθηκαν επί Επισκοπείας του. Το «Εκκλησιαστικό Κέντρο Νεότητας Πύργου – Η Αγία Φιλοθέη», το «Εκκλησιαστικό Οικοτροφείο Αρρένων Φραγκαβίλλας Αμαλιάδος», το Μαθητικό Οικοτροφείο Αρρένων «Ο Καλός Σαμαρείτης» στη Λαμπεία, το Μαθητικό Οικοτροφείο Αρρένων «Ο Άγιος Νικόλαος» Πύργου, το Μαθητικό Οικοτροφείο Θηλέων «Η Αγία Φιλοθέη» Πύργου, το Μαθητικό Οικοτροφείο Αρρένων «Ὁ Άγιος Νικόλαος» Βάρδας, το Μαθητικό Οικοτροφείο Θηλέων «Η Αγία Ιουστίνη» Πελοπίου, το Ορφανοτροφείο Αρρένων «Ο Άγιος Νικόλαος» Σπάτα, όπου οικοδομήθηκε η νέα πτέρυγα για στέγαση των τροφίμων και του Δημοτικού Σχολείου, το Εκκλησιαστικό Οικοτροφείο Εργαζομένου Κοριτσιού «Η Αγία Αικατερίνη» Αμαλιάδας, η Σχολή Βυζαντινής Αγιογραφίας και Μουσικής Αγίου Ιωάννου Λετρίνων (Πύργου), το Φούφειο Φοιτητικό Οικοτροφείο Αρρένων Αθηνών.
Από τα ορόσημα της προσφοράς του είναι το γεγονός ότι τον Οκτώβριο του 1974, αμέσως μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, υποδέχθηκε στην Ηλεία 415 Κυπριωτόπουλα, για να μείνουν είτε σε Ιδρύματα της Μητρόπολης, είτε για να φιλοξενηθούν σε οικογένειες.
Ο Μητροπολίτης Αθανάσιος μερίμνησε και για τους γέροντες, ιδρύοντας τα εξής ιδρύματα για τους ηλικιωμένους και ασθενείς:
Άσυλο Ανιάτων και Κατάκοιτων Γερόντων «Η Νέα Βασιλειάς» στα Λασταίικα Πύργου
Γηροκομείο «Παναγία η Βλαχέρνα» στην Κάτω Παναγιά Κυλλήνης
Γηροκομείο «Παναγία η Καθολική» Γαστούνης
Εκκλησιαστικό Νοσοκομείο Λεχαινών, Ανδραβίδας και Βουπρασίας, το οποίο αργότερα (1982) παραχωρήθηκε από την Μητρόπολη Ηλείας στο ΠΙΚΠΑ
Γηροκομείο «Ο Άγιος Χαράλαμπος» Πύργου
Ὁ Μητροπολίτης Αθανάσιος με κλονισμένη την υγεία του αφού έπασχε από τη χολή του, το 1979, ενώ βρισκόταν στη Συρία ως εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για την ενθρόνιση του Πατριάρχου Αντιοχείας Ιγνατίου υπέστη ελαφρά καρδιακή προσβολή. Την επομένη του Δεκαπενταύγουστου του 1981 αναχώρησε για την Ιταλία για θεραπεία της χολής του. Επιστρέφοντας όμως στην Ελλάδα, τη νύχτα της 1ης προς 2ας Σεπτεμβρίου 1981 εκοιμήθη ενώ βρισκόταν στη Φλωρεντία από καρδιακό έμφραγμα.
Ο Μακαριστός Μητροπολίτης Αθανάσιος Α΄ μεταφέρθηκε αεροπορικώς στην Ελλάδα και αυθημερόν μετακομίσθηκε στον Πύργο, όπου τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 1981 τελέσθηκε η Νεκρώσιμος Ακολουθία. Η ταφή του, σύμφωνα με την επιθυμία του πραγματοποιήθηκε στον αύλειο χώρο της Ιεράς Μονής Φραγκαβίλλας Αμαλιάδας,
