«Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αμαλιάδας»…
Αλήθεια, και ποιος δε θυμάται, σε ποιον δεν ηχεί μέσα του, απείραχτη απ’ το χρόνο, αυτή η φράση που για δεκαετίες ζωντάνευε τα ηχεία των ραδιοφώνων. Και όχι μόνο στην Αμαλιάδα, στην Ηλεία και την ευρύτερη περιοχή αλλά σε όλη την Ελλάδα και όλη την υφήλιο. Ναι, καμιά υπερβολή σε αυτό.
Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου σήμερα 13 Φεβρουαρίου. Κι η πόλη αυτή είναι δεμένη με το Ραδιόφωνο. Γιατί έχει το δικό της Σταθμό! Αυτόν που μας έχει συντροφέψει, που έχει υπάρξει κομμάτι της κάθε μέρας μας, που μας έχει κάνει να χαρούμε και να συγκινηθούμε, που έχει ταξιδέψει τις μέρες και τις νύχτες μας με τις μουσικές και τις εκπομπές του, που έχουμε ακουμπήσει το συναίσθημά μας στα ραδιοφωνικά του κύματα, που μαζί του είναι δεμένες αναμνήσεις μας. Κι όλα αυτά, πιστέψτε με, είναι ανεκτίμητα.
Ας πάμε όμως πίσω, στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Όλα άρχισαν όταν ένας νεαρός Αμαλιαδίτης που εκείνη την περίοδο ζούσε στην Χαλκίδα λόγω των μεταθέσεων που προϋπόθετε το επάγγελμα του πατέρα του, ήταν Διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας, γοητευμένος από το μαγικό κόσμο του ραδιοφώνου αποφασίζει να στήσει τον πρώτο του ερασιτεχνικό σταθμό.
Ο 18χρονος, τότε, Αμαλιαδίτης λεγόταν Σπύρος Μπεράτης.
Εκείνος ο σταθμός λειτούργησε μόλις μερικές ημέρες αλλά το μεράκι και το πείσμα φούντωσαν ακόμα πιο πολύ. Σε λίγο καιρό ο Σπύρος Μπεράτης θα βρεθεί στην Αθήνα να σπουδάζει Ραδιοηλεκτρολογία. Εκεί θα φτιάξει έναν πομπό με τις καλύτερες προδιαγραφές για την εποχή. Με αυτόν στις αποσκευές του και δίσκους μουσικής θα πάρει το τρένο για την Αμαλιάδα. Καθόλου εύκολη υπόθεση, αφού εκείνα τα χρόνια απαγορευόταν κάθε απόπειρα ιδιωτικής ραδιοφωνίας. Αυτό που έσωσε την κατάσταση στον έλεγχο των αποσκευών ήταν η ιδιότητα του Σπύρου Μπεράτη ως σπουδαστή στη συγκεκριμένη σχολή. Έπεισε τους υπεύθυνους του ελέγχου ότι όλα όσα αποτελούσαν τον πομπό ήταν τα απαραίτητα εξαρτήματα για τη μελέτη του στη σχολή.
Κάπως έτσι, στο πατρικό του σπίτι στις οδούς Κουρογιαννοπούλου και Ρήγα Φερραίου, στις 22 Ιουνίου 1953 ακούγεται για πρώτη φορά το ιστορικό «Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αμαλιάς»! Δίπλα του στα πρώτα χρόνια στάθηκαν συνοδοιπόροι, όπως οι Αλέκος Γεωργακόπουλος, Τέλης Βέικος, Γιάννης Ρουμπέτης, Νάκος Καρούνης και Κώστας Μητρόπουλος. Και φυσικά, λόγω του γεγονότος ότι δεν υπήρχε άδεια λειτουργίας, η εκπομπή γινόταν, όπως λέει και η φράση, «με την ψυχή στα δόντια». Όταν παρουσιαζόταν κίνδυνος ότι κάποιος ερχόταν να ελέγξει, ο πομπός έπρεπε να κρυφτεί. Αλλά το μεράκι, η αγάπη είναι πολύ ισχυρά κίνητρα που αψηφούν ακόμα και τους κινδύνους.
Και ο Σταθμός κερδίζει τις ψυχές των κατοίκων της Αμαλιάδας κάθε μέρα και πιο πολύ. Και τον θεωρούν πια κομμάτι τους. Και τον αγαπούν. Όλο και πιο πολύ. Τα ραδιόφωνα όσων έχουν ήδη αποκτήσει ένα είναι συντονισμένα εκεί. Αλλά είναι και πολλοί που αποκτούν ραδιόφωνο, αν το επιτρέπουν τα οικονομικά τους εκείνες τις πολύ δύσκολες εποχές επειδή υπάρχει σταθερά κοντά τους εκείνο το «Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αμαλιάδος».
Το 1955 ο Ραδιοφωνικός Σταθμός έγινε Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Τότε ιδρύθηκε και το Σωματείο με την επωνυμία «Όμιλος Φίλων Ραδιοφωνικού Σταθμού Αμαλιάδας», το οποίο ανέλαβε τη διοίκηση του Σταθμού. Ο χαρακτήρας του κυρίως ψυχαγωγικός, όπως και το πρόγραμμά του, αλλά δε λείπει και η ενημέρωση, με ειδήσεις ακόμα και πανελληνίου ενδιαφέροντος. Μάλιστα πλέον λειτουργούσε και εν γνώσει του δικτύου της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, στην οποία, και συγκεκριμένα στο τότε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας παραχωρείται στις 22 Δεκεμβρίου 1959.
Το κτίριο που όλοι γνωρίζουμε, και είναι σημείο αναφοράς στην πόλη δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’60, σε οικόπεδο που αγοράστηκε ακριβώς για τη στέγαση του Σταθμού. Οικοδομήθηκε καθόλου τυχαία, αλλά με ελβετικό πρότυπο ραδιοφωνικού σταθμού.
Ο Σταθμός εξέπεμπε στα μεσαία κύματα. και εξακολουθεί ακόμα, παρά το γεγονός ότι εκπέμπει και στα FM. Μάλιστα είναι από τους ελάχιστους, ίσως και ο μοναδικός πια, εκτός από το δίκτυο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας που εξακολουθεί να εκπέμπει στα μεσαία και έτσι να φτάνει σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Κι αυτό γιατί τα μεσαία, σε αντίθεση με τα FM ραδιοφωνικά κύματα έχουν την ιδιότητα να μεταδίδονται με καμπύλη και να διαδίδονται σε συντριπτικά μεγαλύτερες αποστάσεις. Επίσης στη διάδοσή τους συμβάλλει το γεγονός ότι ανακλώνται και από την ιονόσφαιρα. Ο Σταθμός της Αμαλιάδας, λοιπόν, φτάνει στα ραδιόφωνα όλης της Ελλάδας.
Δε θα ξεχάσω ποτέ το συγκλονιστικό Δημήτρη Μητροπάνο, σε μια συνέντευξη του πριν πολλά χρόνια να λέει, μιλώντας για τα παιδικά του χρόνια στην Αγία Μονή των Τρικάλων όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, «Το ραδιόφωνο στον σταθμό «Αμαλιάδα» που έπαιζε λαϊκά. Καζαντζίδη.».
Αλλά και όλου του πλανήτη, και υπήρξε για χρόνια η ζεστή συντροφιά των Ελλήνων της διασποράς όπου γης, που διψούσαν να ακούσουν έστω δυο λέξεις από την Ελλάδα, από την πατρίδα, ένα τραγούδι, μερικά νέα για το τι συμβαίνει στον τόπο που γεννήθηκαν ή κατάγονταν. Εκεί που ήταν η ρίζα. Αλλά και εκείνων που η κάθε μέρα τους ήταν τα κύματα, η θάλασσα κι ένα σκαρί που όργωνε τους ωκεανούς. Στην κουκέτα τους, ή στη μοναξιά του ναυτικών τους καθηκόντων ερχόταν εκείνο το «Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αμαλιάδας» να τους γλυκάνει. να τους ζεστάνει, να τους παρηγορήσει. Από όπου στην Ελλάδα κι αν ήταν. Σημασία είχε ότι μια φωνή από εκεί τους έκανε παρέα.
Το Κέντρο Εκπομπής βρισκόταν πια στη Μαραθιά, για πολλά χρόνια ήταν εκεί. Ο πομπός και η κεραία. Σύμφωνα με διηγήσεις, αν ρωτούσες κάποιον από τους τότε κατοίκους «Πού μένεις;», θα σου έλεγε «Κοντά στην κεραία». Μετά μεταφέρθηκε στο Παπακασελά. Αρχικά η κεραία βρισκόταν στον Ανεμόμυλο και στην πρώτη της μορφή ένα μεγάλο μέρος της ήταν κατασκευασμένο από κυπαρίσσια. Μετά παραχωρήθηκε από την οικογένεια Φάσσου οικόπεδο στη Μαραθιά, όπου και στήθηκε ο οικίσκος με τον πομπό και την κεραία.
Το πρόγραμμα του Σταθμού ξεκινούσε στις 6:00 το πρωί και τελείωνε τα μεσάνυχτα. Πολλοί, είτε από το πόστο των εκφωνητών, των τεχνικών ή των απλών υπαλλήλων κόσμησαν με την παρουσία τους και έβαλαν κι εκείνοι το λιθαράκι και την ψυχή τους για να έχει ο Σταθμός την επόμενη ανάσα και να πορεύεται στα χρόνια. Άλλοι από τα σπλάχνα της Αμαλιάδας κι άλλοι από αλλού. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Αμαλιαδίτη συγγραφέα και ερευνητή Λεωνίδα Καρνάρου, αφιερωμένο στο Σταθμό και στην Ιστορία του, που εκδόθηκε το 2005 ο κατάλογος όσων πέρασαν από το σταθμό έχει ως εξής:
Α. Τεχνικοί: Νίκος Καραγιαννάκης, Σπύρος Κεφαλληνός, Παναγιώτης Κρητικός, Σπ. Μπεράτης
Β. Χειριστές κονσόλας: Γιώργος Βαρελάς, Γιώργος Δημόπουλος, Γιώργος Ζαφειρόπουλος, Βαγγέλης Ζήρος, Χρήστος Ζύγουρας, Νίκος Καραγιαννάκης, Στέφανος Κουτσούμπας, Δημήτρης Κριθαράς, Τάσης Κωνσταντόπουλος, Γιάννης Ντούφας, Τάκης Παπαντωνόπουλος, Νίκος Ρηγάκης
Γ. Εκφωνητές και εκφωνήτριες: Νάκη Αγάθου, Αμαλία Αναγνωστοπούλου, Γιάννης Αρβανιτάκης, Κυριάκος Βαρβαρήγος, Τζένη Κολόσακα, Γωγώ Κουτσογεωργοπούλου, Γιώργος Λεβέντης, Ελένη Σταυροπούλου, Πίτσα Μαριοπούλου, Κώστας Μητρόπουλος, Αιμιλία Μονάχου, Μαρία Πλέσσα – Παπαδάτου
Δ. Συνεργάτες: Θοδωρής Ανδρουτσόπουλος, Θοδωρής Βουκελάτος, Αλεξάνδρα Γαλανοπούλου, Παναγιώτης Δημητρακόπουλος, Μαρία Δημητρακοπούλου, Αλέκος Δημόπουλος, Πέτρος Καντιάνης, Τάκης Κοντοπανάγος, Δημήτρης Κριθαράς, Γιώργος Λούκας, Γιάννης Μποζίκας, Νίκος Μπομπής, Έφη Πάλλα – Χρονοπούλου, Νίκος Παναγιωτάρας, Μάχη Παπαγεωργίου, Γιώργος Παπαγεωργίου, Ελένη Σκάβδη, Ελένη Σπηλιωτοπούλου, Βασίλης Φραγκιάς, Ανδρέας Φραγκογιαννόπουλος
Ε. Υπάλληλοι: Ανυφαντή Περιστέρα, Κυριακοπούλου Γεωργία, Κωνσταντινίδου Θεώνη, Μακρής Παναγιώτης, Ξυδιά Ζωή, Πανταζής Δημήτριος, Σαλταμαύρου Κική, Σαρατσόπουλος Γιάννης, Χαϊκάλη Ελένη
Το 1968 ο Ραδιοφωνικός Σταθμός μπαίνει δυναμικά και στη μπάντα των FM. Και λέω δυναμικά γιατί είναι ο πρώτος σταθμός με πομπό στα FM, συγκεκριμένα στις συχνότητες 91 και 97,9 MHZ.
Όμως πάντα υπάρχουν και τα δύσκολα. Οι οδυνηρές στιγμές. Κι αυτές ήρθαν τη δεκαετία του ’90 με την έλευση της ιδιωτικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης.
Ο Σταθμός χάνει διαφήμιση, το κύριο έσοδο ενός σταθμού, και τα χρέη αρχίζουν να διογκώνονται.
Το 1993 μεταβιβάστηκε στο Δήμο Αμαλιάδας τότε. Από το 2009 αναφέρεται ως Ανώνυμη Εταιρεία Ραδιοφώνου Αμαλιάδας. Το όνομά άλλαξε σε RSA και αργότερα στο σημερινό του όνομα Ήλιδα 91,1.
Το κτίριο του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αμαλιάδας διαθέτει αίθουσες εκπομπής, υποδοχής, συνεδριάσεων Διοικητικού Συμβουλίου, εκδηλώσεων, γραφεία προγράμματος κ.λ.π. Επίσης διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες και σπανιότερες δισκοθήκες της Ελλάδας σε δίσκους των 75, 45, 33 στροφών, μαγνητοταινίες με σπάνιες ηχογραφήσεις, καθώς επίσης και CDs
Ιστορικό και πολύτιμο τμήμα του Ραδιοφωνικού Σταθμού είναι το Μουσείο που με τα χέρια και την ψυχή του δημιούργησε ο Σπύρος Μπεράτης, παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές. Σπάνιος τεχνικός εξοπλισμός, σπάνια έγγραφα αλλά και πλούσιο φωτογραφικό υλικό φυλάσσονται σε αυτό το Μουσείο που στεγάζεται στο κτίριο του Ραδιοφωνικού Σταθμού. Πρόκειται για τη ζωντανή ιστορία του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αμαλιάδας, που περιλαμβάνει αντικείμενα από το 1920 που λειτούργησαν τα πρώτα χρόνια του ραδιοφώνου στη χώρα.
