Θυμόταν τον εαυτό της φοιτήτρια. Ήταν η πρώτη φορά που έφευγε από αυτή την πόλη. Όχι για λίγες μέρες διακοπές ή, όπως κυρίως συνέβαινε, για οικογενειακές υποχρεώσεις ιατρικού περιεχομένου, και, δυστυχώς, ήταν πολλές αυτές και μακροχρόνιες. Ήταν η πρώτη φορά που έφευγε για να κατοικήσει, να ζήσει αλλού, ως φοιτήτρια στην Αθήνα.
Θυμόταν καθώς περνούσε ο καιρός, καθώς κυλούσαν τα χρόνια, από το τέλος του πρώτου έτους των σπουδών κιόλας, κάθε φορά που το λεωφορείο του ΚΤΕΛ πλησίαζε τα πρώτα σπίτια της πόλης από την είσοδο των Σαβαλίων να κοιτάζει με βλέμμα ανιχνευτικό.
Τι μπορεί να άλλαξε τις εβδομάδες, τους μήνες που πέρασαν από την τελευταία επίσκεψη, από το τέλος του Αυγούστου που είχε πρωτοφύγει. Κι αυτό κράτησε σε όλη τη διάρκεια των χρόνων που έμενε μόνιμα στη μεγάλη πόλη.
Τότε δεν ήξερε, δεν είχε καταλάβει τι μπορεί να ήταν αυτό. Ίσως ήταν πολύ νέα και όχι τόσο ώριμη ακόμη. Ίσως δεν είχε ποτέ μπει στη διαδικασία να το σκεφτεί, να αναρωτηθεί, να καταλήξει σε συμπέρασμα, καμιά φορά σε “παίρνει μπάλα” η ζωή και δεν μένει χρόνος και διάθεση, αποθέματα για “σκάψιμο” ψυχής, κι ας είναι απολύτως αναγκαίο, λυτρωτικό, επουλωτικό κι ανεκτίμητο, στ’ αλήθεια.
Και πέρασαν τα χρόνια, συνέβησαν πολλά κι όχι εύκολα, κι αυτό έμεινε σε μια άκρη σιωπηλό.
Και κάποια στιγμή, όταν πια το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα κάλπαζαν πια πραγματικά και εξακολουθούν, βρέθηκε μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή της να παρακολουθεί ένα παλιό, πολύ παλιό βίντεο λίγων λεπτών, από αναλογική παλιά μη επαγγελματική κάμερα, που επί της ουσίας ήταν μια περιήγηση, μια βόλτα στην Αμαλιάδα κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’80 με αρχές του ’90.
Το είδε ξανά και ξανά. Πολλές φορές. Η πρώτη φορά ήταν απαραίτητη για να αντιληφθεί τη διαδρομή που ακολουθούσε η κάμερα. Στις επόμενες δύο – τρεις θεάσεις την έπιασε μια νοσταλγία έως και συγκινητική που δε μπορούσε να την εξηγήσει. Και δεν ήθελε κιόλας.
Δεν υπήρχε κανένας, μα κανένας λόγος. Κι έπειτα, τις επόμενες φορές είδε τον εαυτό της να μπαίνει μέσα στο πλαίσιο της κάμερας, μέσα στην οθόνη και να ψάχνει, να θυμάται, να σκάβει τη μνήμη.
Πότε έκλεισε αυτό το μαγαζί; Μα ναι, στη θέση αυτής της πολυκατοικίας υπήρχε τούτο το ισόγειο σπίτι. Το περίπτερο της πλατείας που πια δεν υπάρχει. Και της άλλης, της πιο κάτω πλατείας, που είναι και η ίδια τόσο διαφορετική πια.
Ο Ανεμόμυλος με το σιντριβάνι του και τα παρτέρια με τους θάμνους. Κι η παιδική χαρά να λειτουργεί. Η Αρχαίας Ήλιδος γεμάτη καταστήματα μέχρι ψηλά. Τότε. Τώρα πια…
Η παλιά πλατεία Μπελογιάννη πριν την ανάπλαση της Σοχιάς, συντριβάνια κι εκεί, οι μεγάλες λεύκες που οι ατίθασες ρίζες τους είχαν σηκώσει τις τσιμεντένιες πλάκες και περίπου στο κέντρο της πλατείας εκείνος ο πλατύς κενός χώρος που γέμιζε από πεσμένα φύλλα και αργότερα, για μια περίοδο φιλοξενούσε ένα σπίτι με άγρια πτηνά που είχε εγκαταστήσει ο Κυνηγετικός Σύλλογος.
Και πιο πάνω οι δύο δρόμοι που κάθε Σάββατο γινόταν τότε η λαϊκή αγορά της πόλης. Στο κάτω μέρος της πλατείας, απέναντι το γνωστό σε όλους καφενείο του Κίντου. Δεν υπήρχε πια στο βίντεο, ούτε αυτή το θυμόταν αλλά λίγα μέτρα πιο πέρα, επί της πλατείας υπήρχε βενζινάδικο.
Κι ο Πεζόδρομος, η Λεωφόρος όπως όλοι τη λέμε και ξέρουμε για ποιο σημείο της πόλης μιλάμε, τόσο διαφορετική κι εκείνη. Και στο τέλος της ο Σταθμός του τρένου. Και κάποιο τρένο να σφυρίζει, είτε γιατί ερχόταν είτε γιατί έφευγε. Αυτός ο ήχος… Δεν ξέρω για τους άλλους κατοίκους της πόλης αλλά εκείνη για καιρό μετά το ερήμωμα του σιδηροδρόμου στην Ηλεία και στη Πελοπόννησο είχε την αίσθηση ότι ακουγόταν από κάπου μακριά αυτός ο διαπεραστικός και μπάσος την ίδια στιγμή ήχος που άγγιζε σχεδόν τη μισή και παραπάνω πόλη κάθε φορά που τρένο διάβαινε τις ράγες του σταθμού Αμαλιάδας. Που δεν ήταν εγκαταλειμμένος, που δεν είχαν χορτάρια οι γραμμές του.
Και κάπου πιο πέρα τρία κτίρια… Που έρχονταν από μακριά, είναι ζωντανά και σήμερα και ελπίζουν στο αύριο. Οι παλιές αποθήκες, το κτίριο των φυλακών και το παγοποιείο. Κτίριο ΤΕΙ και μετά υπηρεσίες Δημαρχείου, Κινηματογράφος και Πολυχώρος Πολιτισμού και Δημοτικό Θέατρο τώρα.
Και τότε, σε μια από τις φορές που την πήρε από το χέρι το βίντεο και την πήγε πίσω, συνειδητοποίησε τι στο καλό ήταν εκείνο το συναίσθημα που ένιωθε φοιτήτρια κάθε φορά που επέστρεφε με το λεωφορείο.
Δεν έψαχνε τι άλλαξε από περιέργεια, όχι. Ταξίδευε με αγωνία στη μνήμη για να συνδεθεί ξανά με τον τόπο. Να νιώσει ξανά την επαφή του. Την πορεία που φέρνει όσους ζουν σε κάθε τόπο, μαζί του από το τότε στο σήμερα και στο αύριο.
