Φεύγουν…
Έτσι και την περασμένη Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου, στα 87 του χρόνια, έφυγε ένας άνθρωπος που υπήρξε ΔΑΣΚΑΛΟΣ ακόμα και για εμάς που δεν είχαμε την τύχη, την ευλογία και την τιμή να τον γνωρίσουμε ποτέ. Δεν τον συναντήσαμε αλλά μας δίδαξε απλόχερα και επί της ουσίας με τα άρθρα του, τα κείμενά του, τις ομιλίες και τις διαλέξεις του, τις εκπομπές του στην τηλεόραση αλλά ακόμα και τις συνεντεύξεις που έχει δώσει, ακόμα κι αυτές ήταν διδαχή πολύτιμη, τις μεταφράσεις του σε πληθώρα έργων των αρχαίων θεατρικών συγγραφέων.
Την Παρασκευή έφυγε από τούτη τη γη ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ, ναι, με όλα τα γράμματα κεφαλαία, γιατί το κέρδισε και το αξίζει, Κώστας Γεωργουσόπουλος…
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος άνοιξε τα μάτια του σε αυτόν τον κόσμο στη Λαμία το 1937. Γιος φιλολόγου, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος μεγάλωσε σε ένα σπίτι με πλούσια βιβλιοθήκη και αντίστοιχα πλούσιες προσλαμβάνουσες από τον εκπαιδευτικό πατέρα του.
Αυτός ήταν ο δρόμος που ενέπνευσε και τον ίδιο, από νωρίς μυημένος στις ευλογίες της γλώσσας, της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας. Έδωσε εξετάσεις και πέτυχε στο Ιστορικό – Αρχαιολογικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Είναι κάποιες στιγμές στη ζωή που σε σημαδεύουν και σε καθορίζουν γα πάντα. Αυτή η στιγμή για τον Κώστα Γεωργουσόπουλο ήρθε στα φοιτητικά χρόνια όταν ο σπουδαίος Δημήτρης Ροντήρης βρέθηκε ως προσκεκλημένος στο Πανεπιστήμιο για να ετοιμάσει μαζί με τους φοιτητές μια παράσταση. Η παράσταση δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αλλά ο νεαρός Κώστας Γεωργουσόπουλος γνώρισε και αγάπησε τα θέατρο και το αρχαίο δράμα.
Γοητευμένος πό την πανάρχαια αυτή τέχνη αλλά και από την προσωπικότητα του Ροντήρη αποφάσισε να μαθητεύσει στο πλευρό του σπουδάζοντας θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών.
Με την ολοκλήρωση των σπουδών του στη Φιλοσοφική εργάστηκε στην ιδιωτική και στη δημόσια εκπαίδευση. Το 1978 ανέλαβε την επιμέλεια του βιβλίου «Δραματική ποίηση», που αποτέλεσε επί είκοσι πέντε χρόνια διδακτέα ύλη στα Γυμνάσια της Χώρας.
Το 1971 ο Διευθυντής της εφημερίδας «Το Βήμα», Ανδρέας Δημάκος, του προτείνει να αναλάβει τη στήλη της θεατρικής κριτικής. Δεύτερη κομβική στιγμή ζωής, λοιπόν, αφού υπηρετώντας με συνείδηση βαθιά το μεγάλο καθήκον της κριτικής θα έρθει σε επαφή με σπουδαίους ανθρώπους του θεάτρου αυτού του τόπου. Ως κριτικός θεάτρου στο «Βήμα» αρχικά και στα «Νέα» στη συνέχεια κέρδισε με τη γραφίδα του να θεωρείται έγκυρος, αυστηρός αλλά πάνω απ’ όλα, και αυτό είναι που έχει σημασία, δίκαιος στην κριτική του και στην κρίση του. Μέσω της πένας του, τεράστια υπήρξε η προσφορά του στην παρουσίαση και τη διάδοση του νεοελληνικού έργου, όπως αποκαλείται, των έργων δηλαδή των νεοελλήνων θεατρικών συγγραφέων τα οποία έμεναν στην αφάνεια από τους θεατρικούς κύκλους για πολλά χρόνια ως κατώτερα.
Η συμβολή του Κώστα Γεωργουσόπουλου στην τέχνη του θεάτρου δεν περιορίστηκε στις εμπεριστατωμένες κριτικές του. Η μεγάλη και σπουδαία του προσφορά είναι η μετάφραση του αρχαίου δράματος.
Μετέφρασε με βαθιά γνώση, μελέτη και έρευνα, αλλά και γνώση του πώς μπορούν πιο άρτια να αποδοθούν τα έργα στον παρόντα χρόνο, εξαιρετικά 31 από τα 44 συνολικά διασωθέντα έργα των αρχαίων τραγικών, συμβάλλοντας τα μέγιστα στη γνωριμία των νέων γενεών με το αρχαίο δράμα και το αρχαίο ελληνικό θέατρο. Οι μεταφράσεις του είναι πλέον κλασικές και θεμελιώδεις της δραματουργίας.
Εκτός όμως από κριτικός, μεταφραστής, συγγραφέας και καθηγητής ο Κώστας Γεωργουσόπουλος αφουγκράστηκε τη φωνή της ποίησης και της μουσικής που μιλούσε μέσα του. Στίχοι του κόσμησαν με σπουδαίο λόγο μεγάλα και ιστορικά μουσικά έργα μεγάλων συνθετών, της ελληνικής δισκογραφίας, υπογράφοντάς τα με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης, εμπνευσμένο από ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη.
Πλέον αντιπροσωπευτικά δείγματα της στιχουργικής τέχνης του συναντάμε στους σπουδαίους δίσκους του Γιάννη Μαρκόπουλου «Χρονικό», «Θητεία» και «Ιθαγένεια» με τις συγκλονιστικές ερμηνείες του Νίκου Ξυλούρη.
Από το 2003 ήταν Πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου αλλά και του πολύπαθου Θεατρικού Μουσείου. Το 2008 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Επίσης, το 2006 το Πανεπιστήμιο Αθηνών, μετά από πρωτοβουλία του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, τον αναγόρευσε σε Επίτιμο Διδάκτορα.
Το 1986, για τo έργo του «Τα μετά το θέατρο», έλαβε το πρώτο Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου, ενώ για το έργο «Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπέρτολτ Μπρεχτ» το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Για το σύνολο του έργου του τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, και με το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών (2000).
Κριτικά δοκίμια, επιφυλλίδες και σχόλιά του έχουν κυκλοφορήσει στους τόμους: Κλειδιά και κώδικες θεάτρου, Ι, Αρχαίο δράμα, 1982, ΙΙ, Ελληνικό Θέατρο, 1984,
Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου, 1984,
Τα μετά το θέατρο, 1985, Προσωπολατρία, 1992, Θίασος Ποικιλιών, 1993, Νήμα της στάθμης, 1996, Παγκόσμιο θέατρο, 1, Από τον Μένανδρο στον Ίψεν, 1998, Παγκόσμιο θέατρο, 2, Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ, 1999, Παγκόσμιο θέατρο, 3, Από τον Μίλλερ στον Μύλλερ, 2000.
Με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης εξέδωσε την ποιητική συλλογή Αμήχανον Τέχνημα, 1971, 1980 (μαζί με την Παράβαση), τα διηγήματα Η Καμπάνα – Οδάξ, 1985.
Επίσης με το ίδιο ψευδώνυμο υπέγραφε το μεταφραστικό έργο του. Είχε μεταφράσει τα ακόλουθα έργα: Αισχύλος: Ικέτιδες, Ορέστεια, Προμηθέας Δεσμώτης, Επτά επί Θήβας Σοφοκλής: Ηλέκτρα, Αντιγόνη, Τραχίνιες, Οιδίπους Τύραννος, Οιδίπους επί Κολωνώ, Αίας Ευριπίδης: Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Βάκχες, Ιφιγένεια εν Ταύροις, Εκάβη (τραγωδία), Κύκλωψ (Σατυρικό Δράμα), Ελένη (τραγωδία), Ανδρομάχη, Τρωάδες (τραγωδία) Αριστοφάνης: Λυσιστράτη, Πλούτος, Θεσμοφοριάζουσες, Εκκλησιάζουσες, Νεφέλες, Ιππής Μολιέρος: Ταρτούφος.
Από το 1990 δίδασκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου στο Εθνικό Θέατρο και επί μία εικοσαετία Πρόεδρος της Επιτροπής Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ήταν ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Έρευνας και Πρακτικών Εφαρμογών Αρχαίου Ελληνικού Δράματος «Δεσμοί» και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του. Το 2013 ορίστηκε Διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου.
