Ταξίδι…
Τα λεξικά λένε ότι ταξίδι είναι η μετακίνηση από έναν τόπο σε άλλο και η παραμονή σε αυτόν για όποιο διάστημα, ως κυριολεκτική ερμηνεία της λέξης. Μεταφορικά πάλι αναφέρουν ότι ταξίδι είναι το παντοτινό και αναπότρεπτο, ο θάνατος δηλαδή, η κατάσταση κατά την οποία κάποιος βρίσκεται υπό την επήρεια ψυχοτρόπων ουσιών.
Καλά τα λεξικά, οι σημασίες, οι ετυμολογίες και οι γραμματικές και συντακτικές αναλύσεις αλλά αν κοιτάξουμε στον καθρέφτη τον εαυτό μας, αν κοιτάξουμε στα μάτια τα μάτια μας, την ψυχή μας την ίδια, ξέρουμε ότι θα δούμε τα σημάδια από ένα σωρό άλλα ταξίδια, που καμία σχέση δεν έχουν με όσα λεν τα λεξικά. Θα δούμε τα σημάδια τα ανεξίτηλα της ίδιας της ζωής, κι αυτή, αλήθεια, ταξίδι δεν είναι;
Από τη μέρα που έρχεσαι σε αυτή τη γη μέχρι την ώρα που φεύγεις, ένα ταξίδι ξετυλίγεται στιγμή με τη στιγμή. Κάθε σου χαρά, κάθε λύπη, κάθε χαμόγελο, κάθε πληγή, κάθε λιακάδα, κάθε συννεφιά και καταιγίδα, κάθε αγκαλιά και κάθε μαχαιριά είναι ένα ταξίδι. Και μάλιστα, να ξέρετε, ανεκτίμητο. Ακόμα κι αν κουβαλάει τον πόνο και το σπαραγμό του κόσμου όλου. Είναι κι αυτό κομμάτι σου. Κι ό,τι κι αν κάνεις, ακόμα κι αν διαγράψεις ανθρώπους, αν αλλάξεις πορεία, αν σκοτώσεις συναισθήματα και τα θάψεις με τα ίδια σου τα χέρια, αν ακρωτηριάσεις και τον ίδιο σου τον εαυτό ακόμα, όσα έζησες θα μείνουν εκεί. Παρόντα για πάντα. Καλά κρυμμένα σε μια γωνιά της ύπαρξης. Γιατί θα σε έχουν κι εκείνα, μαζί με τόσα άλλα, αυτό που είσαι. Θα ήσουν κάποιος άλλος να αυτά δεν υπήρχαν, αν δεν είχαν βιωθεί, αν δεν είχαν κάψει ή χαϊδέψει το δέρμα της ψυχής σου για πάντα. Θα είναι εκεί, και μαζί με τον εαυτό σου, με την ύπαρξη σου, όπως λέει κι εκείνος ο στίχος του Θοδωρή Γκόνη από το συγκλονιστικό τραγούδι ψυχής με τον τίτλο «Θερμοσίφωνας» στο δίσκο «Έχω άνθρωπο», ερμηνευμένο από τη Γιώτα Νέγκα, σαν «…ένα μικρό παιδάκι δίχρονο να σε κοιτάζει σε μιαν άκρη…».
Ακόμα κι αν διαγράψεις ανθρώπους, είπα πριν… Ναι, γίνεται κι αυτό, και πολλές φορές είναι και επιβεβλημένο. Ως τρόπος αυτοάμυνας και αυτοπροστασίας. Αυτό και το να μην ξεχνάς. Ποτέ και τίποτα. Να συγχωρείς, να προχωράς, να αφήνεις στην άκρη πράγματα, να πηγαίνεις παρακάτω αλλά να μην ξεχνάς ποτέ. το οφείλεις στον εαυτό σου. Αλλά, να ξέρετε, οι άνθρωποι… Αυτοί κι αν είναι ταξίδια… Από τον παράδεισο ως την κόλαση, από τον ουρανό ως τα τάρταρα, από τη μεγαλύτερη ευτυχία μέχρι τον οδυνηρότερο σπαραγμό. Και καμιά φορά στο ίδιο πρόσωπο όλα αυτά, ακόμα και την ίδια χρονική στιγμή ή περίοδο. Κι επειδή τα τραγούδια λένε πάντα την αλήθεια, που έλεγε κι ένας στίχος παλιά, να σας θυμίσω έναν άλλο στίχο. Του Παρασκευά Καρασούλου. «Το πιο μακρύ ταξίδι μου εσύ, η νύχτα εσύ, το όνειρο της μέρας, μικρή πατρίδα, σώμα μου κι αρχή, η γη μου εσύ, ανάσα μου κι αέρας… η γη μου εσύ, ανάσα μου κι αέρας…». Γιατί πέρα από ταξίδια, κάποιοι άνθρωποι, αν αξιωθείς να τους φέρει η μοίρα, η ζωή, ο Θεός στο δρόμο σου, γίνονται οι μικρές σου πατρίδες. Με το βλέμμα, το χαμόγελο, την παρουσία ή και την απουσία μερικές φορές, την αλήθεια ή το ψέμα τους, με το άγγιγμα, το φιλί, την αγκαλιά… Την αγκαλιά… Αυτή κι αν είναι πατρίδα… Αυτή κι αν είναι ταξίδι… ίσως το πιο ιερό κι ευλογημένο που υπήρξε και θα υπάρξει ποτέ. Στους αιώνες των αιώνων.
Φυσικά, βιβλία, τραγούδια, μουσικές, ταινίες, θεατρικά έργα, συναυλίες, αλλά κι οι διαδρομές, κοντινές ή μακρινές κι εκείνα ταξίδια είναι. Και πάνω απ’ όλα ταξιδεύουν την ψυχή, το είναι.
Αλλά, πιστέψτε με, ό,τι κι αν πούμε για ταξίδια, θα είναι μισό, λειψό, λίγο αν δε μιλήσουμε για το πιο μεγάλο, πιο μακρινό, πιο βαθύ ταξίδι που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος. «…αλλά αν κοιτάξουμε στον καθρέφτη τον εαυτό μας, αν κοιτάξουμε στα μάτια τα μάτια μας, την ψυχή μας την ίδια..», έλεγα στην αρχή του κειμένου. Το λέω ξανά, λοιπόν. Γιατί, πολύ απλά, αλλά τόσο ανεκτίμητα και συγκλονιστικά, αυτό είναι το πιο σημαντικό, το πιο ουσιαστικό ταξίδι που μπορεί να αξιωθεί ένας άνθρωπος. Το ταξίδι στα βαθύτερα, τα πιο απόμερα κι απόκρημνα και σκοτεινά και παραπονεμένα έγκατα της ίδια του της ψυχής. Όχι, δε χρησιμοποίησα τη λέξη «αξιωθεί» τυχαία. Κάθε άλλο. Γιατί αυτή τη πορεία, αυτό το «σκάψιμο», είναι τόσο άγριο αλλά και τόσο ευλογημένο την ίδια στιγμή. Κι είναι τόσο δύσκολο να το αντέξεις που οι περισσότεροι ούτε καν το αγγίζουν, δε φτάνουν καν στο σημείο να το βάλλουν στα πόδια από αυτό που θα αντικρίσουν μετά τα πρώτα «φτυαρίσματα» στα χώματα της ύπαρξης. Δύσκολα αυτά τα χώματα… Δεν ξέρεις τι θα ανακαλύψεις καλά κρυμμένο, θαμμένο από εσένα τον ίδιο εκεί μέσα… «Μην παίζεις με τα χώματα…», όπως έλεγε κι ο τίτλος του θεατρικού έργου της Στέλλας Βλαχογιάννη. Νια, λοιπόν… Μην παίζεις με τα χώματα αν δεν είσαι αποφασισμένος…
Κι αφού ανέφερα τη Στέλλα Βλαχογιάννη, αντί επιλόγου, και μιλώντας πάντα για ταξίδια, εκείνη είχε γράψει κάποτε…
«…Έτσι όπως το θέτεις, όντως, δεν ήμουν εγώ για ταξίδια. Κι έκατσα στην άκρη μου. Γιατί εσύ ταξίδι λες τις διαδρομές, το γύρισμα του κόσμου, ενώ εγώ ταξίδι λέω εκείνα τα φτερά που βγάζει η πλάτη μου κάθε φορά που ένας άνθρωπος έρχεται να μου εμπιστευτεί τα δάκρυά του…».
Ιατρείον Ασμάτων, Δεύτερο πρόγραμμα, 21 Ιουνίου 2009
