Θαυμάζουμε τον ουρανό. Στοχαζόμαστε. Αναρωτιόμαστε. Προβληματιζόμαστε. Συχνά μας πιάνει δέος. Άλλες φορές αφήνουμε τη φαντασία μας να χάνεται. Να νιώθουμε ό,τι κουβαλάει η όρασή μας, ό,τι έρχεται μόνο του στο νου μας.
Και αναρωτιέσαι. Μήπως αυτός ο φόβος και ο θαυμασμός οφείλονται στη βαθύτερη δομή της ύπαρξής μας – των χημικών στοιχείων, των σωματιδίων και των ατόμων -, στα βασικά συστατικά του οργανισμού μας. Μήπως αδιόρατα νιώθουμε ότι εκεί πάνω στα αστέρια, εκεί γεννήθηκαν οι πρώτες καταβολές μας πριν δούμε τη δική μας βιολογική εξέλιξη πάνω στον γαλάζιο πλανήτη μας. Γιατί νιώθουμε την ανάγκη, πρέπει να δούμε το προηγούμενο στάδιο της δημιουργίας μας (πριν από εκείνα της βιολογικής και της πολιτιστικής μας εξέλιξης), της χημικής εξέλιξης που συνέβη στα άστρα.
Τι παράξενο και τι όμορφο είναι να ξέρεις ότι όλα τα άτομα του άνθρακα, για παράδειγμα, που έχει ο καθένας μας, έχουν δημιουργηθεί εκεί στο μακρινό σύμπαν. Είναι στη φύση μας να αναζητούμε τις ρίζες μας, να ανιχνεύουμε τα μονοπάτια που πέρασε η ζωή, αλλά και να βρίσκουμε και τους δρόμους – πριν από τη ζωή – εκεί που σμιλεύονταν οι δομικές μονάδες της ύλης, τα χημικά στοιχεία, τα στοιχειώδη μόρια.
Και είναι αυτά τα χημικά στοιχεία, που τα δανειζόμαστε από άλλους έμβιους οργανισμούς και τα επιστρέφουμε ξανά και ξανά και αενάως, για να φτιάχνονται άλλοι οργανισμοί και να πορεύεται το φαινόμενο της ζωής σε όλο και πιο πολύπλοκες μορφές, σε όλο και μεγαλύτερη ποικιλομορφία. Είναι το παιχνίδι της διαρκούς χρησιμοποίησης των χημικών στοιχείων, που έχουν φτιάξει τα μακρινά άστρα μας και ο ήλιος μας, το άστρο της ημέρας μας…
Αναρωτιόμαστε όμως, πώς από τόσο απλά στοιχεία δημιουργήθηκαν τόσο σύνθετοι οργανισμοί, τόσο βιολογικός πλούτος στο γαλάζιο πλανήτη μας, τόσοι πολιτισμοί, τόσες κοινωνίες, τόση τεχνολογία και πάνω από όλα το μεγάλο ερώτημα: Πώς δημιουργήθηκε η συνείδησή μας, η δυνατότητα μας, δηλαδή, να θέτουμε ερωτήματα στον εαυτό μας, να αναγνωρίζουμε την ύπαρξή μας και να ζητάμε διαρκώς και εναγωνίως απαντήσεις, που κάνουν καινούργια ερωτήματα και πάλι απαντήσεις και ξανά παιχνίδι ερωτήσεων και απαντήσεων.
Μια απλή σκέψη χρειάζεται. Τα χημικά στοιχεία, που χρησιμοποιούν όλοι οι οργανισμοί, είναι πεπερασμένα στην πλανήτη μας. Εάν δεν χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά, εάν δηλαδή όλοι οι οργανισμοί δεν επαναφέρουν τα στοιχεία αυτά με το θάνατό τους πάλι στη φύση, από εκεί που τα πήραν, δεν θα υπήρχε εξέλιξη, δεν θα υπήρχαμε εμείς, δεν θα υπήρχε καθόλου άνθρωπος, δεν θα υπήρχε ζωή.
Κι όμως δεν αποδεχόμαστε την απλή αλήθεια, όλο και κάτι άλλο ζητάμε. Απλά θέλουμε το «μεταφυσικό» να ήταν πιο λογικό, ναι να είναι μία πηγή στοχασμού, ερωτημάτων, προβληματισμών, αλλά να μην οδηγεί στα σκοτάδια, σε Μεσαίωνες, να τροφοδοτεί τη φυσική θεώρηση των πραγμάτων, την εμπειρική γνώση, την επιστημονική γνώση.
Γιατί όλα αυτά είναι ένας πλούτος της ζωής, μια ομορφιά του εαυτού μας. Δεν μας αρκούν οι μεταφυσικές εξηγήσεις. Απορρίπτουμε τους ανορθολογισμός. Θέλουμε ερμηνείες ισχυρές, επιστημονικές, αιτιοκρατικές ή πιθανοκρατικές. Αυτή είναι η απαίτηση της λογικής μας, να αποδεχόμαστε καθετί που είναι καρπός της γνώσης μας, να είναι μονοπάτι να βρούμε κάτι περισσότερο, κάτι αρτιότερο.
Μπορεί να μην αντέχουμε πολλή πραγματικότητα… Ζούμε όμως μέσα στην πραγματικότητα και την πλουτίζουμε με τη δημιουργικότητά μας και με τη φαντασία μας, με την τέχνη μας και την επιστήμη μας…
