Στο πεδίο της Μάχης του Λαντζοΐου, υπάρχει σήμερα μία αναμνηστική στήλη που τοποθετήθηκε από τον τέως Δήμο Ωλένης έτσι ώστε να υπενθυμίζει στους διερχόμενους από αυτό το σημείο το μέγεθος της θυσίας για την Ελευθερία μας. Η θυσία του Ηλείου Οπλαρχηγού Χαραλάμπους Βιλαέτη σε ηλικία μόλις 41 ετών, παραμένει άγνωστη στους περισσότερους Φέτος συμπληρώνονται 203 χρόνια από την Ιστορική Μάχη του Λαντζοΐου (10 Μαΐου 1821) και τον ηρωικό θάνατο του Ηλείου Οπλαρχηγού και Φιλικού ΧαράλαμπουςΒιλαέτη. Ο Αγώνας του Χαράλαμπου Βιλαέτη και των συμπολεμιστών του, κατά την μάχη του Λαντζοΐου (10 Μαΐου 1821) θα τιμηθεί για μία ακόμη χρονιά.
Την Κυριακή 19 Μαΐου 2024, στις 7.30 το απόγευμα, θα λάβει χώρα η εκδήλωση μνήμης και τιμής για τους Ηλείους επαναστάτες με επικεφαλής τον Οπλαρχηγό και Φιλικό Χ. Βιλαέτη, στον χώρο του Δημοτικού Διαμερίσματος Λαντζοΐου του Δήμου Πύργου.
Για μία ακόμη χρονιά συνδιοργανωτές της εκδηλώσεως είναι ο Λαογραφικός όμιλος «Ηλείων Παράδοσις», η Φιλαρμονική Εταιρεία Πύργου «Απόλλων» και ο Σύνδεσμος Οπλιτών Νομού Ηλείας, με την συνεργασία της Τοπικής Κοινότητας Λαντζοΐου και της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας, αλλά και του Κτήματος Μπριντζίκη, που από την πρώτη στιγμή δίνουν το παρών στην εκδήλωση μνήμης. Στον χώρο του Μνημείου της Μάχης (δίπλα στο Κτήμα Μπριντζίκη) θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση και θα γίνει αναφορά στην σημασία της μάχης και της προσωπικότητας των Ηλείων μαχητών που πρώτοι πολέμησαν τους Τουρκαλβανούς του Λάλα, με επικεφαλής τον Ηλείο Οπλαρχηγό Βιλαέτη, που τον Μάρτιο του 1821 είχε κηρύξει την Επανάσταση στον Πύργο. Στην εκδήλωση θα δώσουν το παρών και τοπικοί Σύλλογοι, όπως ο Αναβιωτικός Σύλλογος Φίλων Ιστορίας «Χαράλαμπος Βιλαέτης».
Πρόγραμμα εκδηλώσεως
7.30 Άφιξη στον χώρο του Μνημείου της Μάχης
7.40 Επιμνημόσυνος Δέησις
7.50 Κατάθεση Στεφάνων στο Μνημείο της Μάχης
7.55 Χαιρετισμοί και Αναφορά στο Χρονικό της Μάχης
8.10 Ενός λεπτού σιγή εις μνήμην των Ηρώων-Ανάκρουση Εθνικού Ύμνου-Πέρας Τελετής
Λίγα στοιχεία για την Ιστορική αυτή Μάχη
Η Μάχη αυτή στο Λαντζόι έλαβε χώρα στις 10 Μαΐου 1821 και ήταν μέρος της συνολικής προσπάθειας των Ελλήνων Επαναστατών στην Ηλεία να χτυπήσουν την επικίνδυνη για τον Αγώνα βάση των Τουρκαλβανών του Λάλα, που τελικά χτύπησαν το σώμα των Αγωνιστών που είχε ξεκινήσει από τον Πύργο με επικεφαλής τον Ηλείο Οπλαρχηγό και Φιλικό Χαραλάμπη Βιλαέτη. Υπήρξε μία Ηρωική μέχρι αυτοθυσίας μάχη, που ωστόσο δεν έλαβε την κατάλληλη θέση μέσα στην Ελληνική Ιστορία, δίπλα σε μεγάλες ανάλογες μάχες, όπως αυτή της Αλαμάνας, όπως αναφέρει ο Ηλείος Ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος.
Πρωταγωνιστής στην Ιστορική εκείνη Μάχη ήταν ο Χαραλάμπης Βιλαέτης, ένας σπουδαίος Οπλαρχηγός από τον Πύργο που πρωτοστάτησε στην κήρυξη της Επαναστάσεως στην Ηλεία. Ο Χαραλάμπης Βιλαέτης γεννήθηκε το 1781 στον Πύργο. Βρέθηκε στα χρόνια του διωγμού των Κλεπτών στα Επτάνησα, όπου συνδέθηκε με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και εντάχθηκε στην Φιλική Εταιρεία.
Τις ημέρες που προηγήθηκαν της Μάχης αυτής, η Επανάσταση είχε εξαπλωθεί στην Ηλεία. Ο Βιλαέτης επέστρεψε από την Ζάκυνθο στην Ηλεία και πρωταγωνίστησε μαζί με τον Πρόκριτο της Γαστούνης Γεώργιο Σισίνη στην κήρυξη του Αγώνα στα τέλη Μαρτίου του 1821. Μαζί πολιόρκησαν το Φρούριο του Χλεμουτσίου, ενώ στις 3 Απριλίου 1821 ο Χ. Βιλαέτης μαζί με άλλους αγωνιστές αντιμετώπισε την επίθεση των Τουρκαλβανών στην μάχη του Πύργου.
Η Επανάσταση φαινόταν να επικρατεί στην πεδινή Ηλεία, αλλά παρέμενε ανυπέρβλητο το εμπόδιο των έμπειρων Τουρκαλβανών πολεμιστών του Λάλα. Αυτό το πρόβλημα θα λυνόταν με μία οργανωμένη εκστρατεία εναντίον τους από τους Έλληνες επαναστάτες. Η κρίσιμη εκείνη σύγκρουση έγινε στις 10 Μαΐου του 1821, στην περιοχή μεταξύ των χωριών Σμίλα και Λαντζοΐου, σε ένα πεδίο μάχης όπου κυριαρχούσαν τα αμπέλια. Η αριθμητική υπεροχή των Τουρκαλβανών έκρινε την μάχη υπέρ τους.
Η αυτοθυσία του Βιλαέτη και των συμπολεμιστών του
Ο Χαραλάμπης Βιλαέτης, περικυκλωμένος χτυπιέται από όλες τις μεριές, αλλά επιμένει να πολεμά μέχρι το τέλος. Καταπληγωμένος αγωνίζεται δίπλα στους λίγους αγωνιστές που του έμειναν, αλλά στο τέλος πέφτει ηρωϊκά. Οι Τουρκαλβανοί κόβουν το κεφάλι του, το καρφώνουν σε κοντάρι και επιστρέφουν θριαμβευτές στο Λάλα. Είναι για αυτούς μία νίκη, αλλά με περιορισμένη σημασία και απήχηση. Οι Έλληνες μαχητές δεν πτοούνται. Σε έναν μήνα ενωμένοι οι Έλληνες από Ηλεία, Τριφυλία, Ολυμπία, Γορτυνία και Επτάνησα θα εκστρατεύσουν συγκροτημένα εναντίον του Λάλα και θα χτυπήσουν καίρια την βάση αυτήν των Στρατιωτών του Οθωμανού Σουλτάνου, που απειλούσε την Επανάσταση στην Ηλεία.
Η Ηλεία θα ανασάνει ελεύθερα από αυτόν τον βραχνά που την έσφιγγε τόσα χρόνια. Η θυσία αυτή του Χαράλαμπου Βιλαέτη ενέπνευσε τους Ηλείους αγωνιστές να πολεμήσουν μέχρις εσχάτων.
Έλληνες, αν και το ηρωικό του τέλος θυμίζει το τέλος του Αθανασίου Διάκου τον ίδιο καιρό στην Αλαμάνα.
