Ένα από τα ξωκκλήσια στο Χάβαρι, λίγα χιλιόμετρα από την πόλη της Αμαλιάδας, είναι και αυτό των Αγίων Θεοδώρων. Και το ακολουθεί μια πολυετής μα και τραγική ιστορία.
Οι Άγιοι Θεόδωροι, ή αλλιώς ο Αγιοθόδωρας, όπως παλαιότερα απεκαλείτο από τους κατοίκους που ήρθαν από τη Γορτυνία στην περιοχή, βρίσκονται νοτιοανατολικά του Χαβαρίου και σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου, δεξιά του δρόμου που οδηγεί στην τοποθεσία Πλατανιά.
Στη συγκεκριμένη τοποθεσία εγκαταστάθηκε η οικογένεια Μπούρα, που βρήκε εκεί τα θεμέλια και τα ερείπια προϋπάρχουσας εκκλησίας, με τις πέτρες της οποίας λέγεται ότι έχτισαν και το σπίτι τους, πολύ πριν το 1900.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών βρέθηκαν ανθρώπινοι σκελετοί θαμμένοι καθώς και ένα θυμιατό. Από ότι φαίνεται εκεί υπήρχε παλαιότερα κάποιο Μοναστήρι το οποίο ίσως και να έκαψαν οι Τούρκοι. Η οικογένεια σκεφτόταν πως κάποια στιγμή έπρεπε να ξαναχτίσει αυτή την εκκλησία.
Δίπλα στα θεμέλια και τα απομεινάρια της εκκλησίας υπήρχαν δύο πουρνάρια, το ένα με βαθυπράσινα φύλλα και το άλλο με σταχτοπράσινα. Οι κάτοικοι για πολλά χρόνια πίστευαν ότι αυτά συμβόλιζαν τα άλογα των Αγίων Θεοδώρων.
Σε αυτό το σπίτι, που έχτισε η οικογένεια Μπούρα, πολλά χρόνια μετά ζούσαν απόγονοί τους. Κάποια στιγμή, μία γυναίκα από αυτούς τους απογόνους, έβλεπε συχνά στο όνειρό της δύο καβαλάρηδες να της ζητούν να φύγουν από το σπίτι και να χτίσουν την εκκλησία. Με τον καιρό που περνούσε η απαίτηση έγινε πιο επιτακτική, τόσο που η γυναίκα φοβισμένη εξομολογήθηκε στον Ιερέα τα όνειρά της. Αλλά κι εκείνος αμφέβαλε για το ποια να ήταν άραγε η εξήγηση των ονείρων.
Ώσπου φτάνουμε στις 26 Σεπτεμβρίου του έτους 1956. Τα δύο αγόρια της οικογένειας, 17 και 9 ετών έβοσκαν το κοπάδι με τα γίδια τους στην τοποθεσία Μεροβίλι, τον πρώτο λόφο ανατολικά του Χαβαρίου. Γύρω στο μεσημέρι πήγε και τους βρήκε και η μικρότερη αδελφή τους. Τότε, εντελώς ξαφνικά, ενώ ήταν ξαστεριά, άρχισε να βρέχει και να αστράφτει. Η βροχή όλο και δυνάμωνε και τα παιδιά πήραν το κοπάδι και για να προφυλαχτούν κρύφτηκαν κάτω από τα κυπαρίσσια του λόφου. Και τότε ένας κεραυνός έπεσε στα δέντρα, σκότωσε τα δύο αγόρια και τραυμάτισε το κορίτσι.
Μετά από αυτό το τραγικό γεγονός η γυναίκα και μάνα των παιδιών συνέδεσε τα όνειρα που έβλεπε με το χαμό των παιδιών της και η οικογένεια κατάλαβε πως όντως αυτοί οι δύο καβαλάρηδες ήταν οι Άγιοι Θεόδωροι.
Μέσα στον πόνο της η οικογένεια και τα αδέλφια της γυναίκας, με τη βοήθεια των κατοίκων του Χαβαρίου και των Χαβαραίων της Αυστραλίας μεταξύ των ετών 1958 και 1959 έχτισαν το εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων, χρησιμοποιώντας μάλιστα και τις πέτρες της παλιάς εκκλησίας που οι πρόγονοί τους είχαν αξιοποιήσει για να οικοδομήσουν το σπίτι τους.
Το ένα από τα δύο πουρνάρια υπάρχει ακόμα, το άλλο το έκοψαν κάποια στιγμή γιατί απειλούσαν τα κλαδιά του τη στέγη της εκκλησίας.
Το ξωκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων, που βρίσκεται στη δικαιοδοσία του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδας Χαβαρίου, εκτός από των Αγίων Θεοδώρων, από το έτος 1991 εορτάζει και τον Ιούλιο, στην εορτή του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου, διότι στο Ναό υπάρχει εικόνα του Προφήτη δωρεά από απογόνους της οικογένειας Μπούρα.
