Την Τρίτη, 25 Μαρτίου, εορτάζουμε και τιμούμε με περηφάνια, υπέρτατο σεβασμό και κάθε αρμόζουσα μεγαλοπρέπεια την Επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας, της Ηρωικής Επανάστασης των Ελλήνων μετά από 400 χρόνια σκοτεινής οθωμανικής σκλαβιάς.
Κι όπως είναι αυτονόητο, στις τάξεις των πάμπολλων ηρώων που έδωσαν το αίμα τους για τη Λευτεριά του Έθνους, συγκαταλέγονται και Κληρικοί, στρατευμένοι στο πλήρωμα της Εκκλησίας του τόπου μας.
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ
Ξεχωριστή μορφή, για την περιοχή που σήμερα βρίσκεται στα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας και Ωλένης, υπήρξε ο Επίσκοπος Ωλένης Φιλάρετος.
Ο Επίσκοπος Ωλένης Φιλάρετος καταγόταν από τη Κωνσταντινούπολη, υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και διετέλεσε Επίσκοπος Ωλένης στο χρονικό διάστημα 1802 – 1821, οπότε και έδωσε τη ζωή του για τον Αγώνα για την Ελευθερία.
Τον Φεβρουάριο του 1821 στάλθηκαν από την Οθωμανική διοίκηση προσκλήσεις στους Αρχιερείς και Προεστούς της Πελοποννήσου για να παρουσιαστούν στη Τρίπολη, γιατί διάφορα συμβάντα είχαν δημιουργήσει την υποψία ότι επρόκειτο να ξεσπάσει εξέγερση των Ελλήνων. Σκοπός των Οθωμανών ήταν να τους κρατήσουν ομήρους αλλά και να αφήσουν τους Έλληνες χωρίς ηγέτες. Εκείνα τα χρόνια οι Προεστοί δύο φορές το χρόνο, τον Μάρτιο και το Σεπτέμβριο, συγκεντρώνονταν στη πρωτεύουσα για να καθορίσουν τους φόρους και για να εξετάσουν και άλλα γενικά θέματα.
Οι Προεστοί και οι Αρχιερείς δεν ήταν δυνατόν να μην καταλάβουν το αληθινό σκοπό της πρόσκλησης. Αν όμως δεν παρουσιάζονταν θα δινόταν η αφορμή για να προχωρήσουν οι Οθωμανοί σε σφαγή των Χριστιανών. Μεταξύ εκείνων που δε δίστασαν ενώ ήξεραν ότι τους περίμενε ο θάνατος, που έβαλαν την Ελευθερία και το δίκαιο της Πατρίδας υπεράνω όλων και έφτασαν στη Τρίπολη, ήταν και ο Φιλάρετος.
Όταν ξέσπασε η Επανάσταση άρχισε και το μαρτύριο των φυλακισμένων. Οι άθλιες συνθήκες κράτησης και τα βασανιστήρια οδήγησαν πολλούς στο θάνατο. Ο Φιλάρετος απεβίωσε στην Τρίπολη το Σεπτέμβριο του 1821. Ο ιστορικός του αγώνα Αμβρόσιος Φραντζής αναφέρει:
«Ο Επίσκοπος Ωλένης Φιλάρετος, ο Θεοδωράκης Δεληγιάννης, ο Ιωάννης Περρούκας και ο Πανάγος Κυριακός ετελεύτησαν μετά δύο ημέρας, άμα ότε εξήγαγον αυτούς με τον κράββατον έσωθεν του τείχους της Τριπολιτσάς, προ της εφόδου».
Ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος (Φωτάκος) από τα Μαγούλιανα Αρκαδίας, που ήταν υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, γράφει για το Φιλάρετο:
«Ο Επίσκοπος ούτος ήτο πολύ προσεκτικός εις τα της εταιρίας και εκ των εναρέτων, αλλ’ εγελάσθη και υπήγεν εις την Τριπολιτσάν και εκεί εντός των φυλακών απέθανεν».
Δεν ήταν όμως μόνο ο Επίσκοπος Ωλένης Φιλάρετος που από τις τάξεις της Εκκλησίας έδωσε τον υπέρ πάντων αγώνα για την Απελευθέρωση.
Μεταξύ των Ιερωμένων, των Λειτουργών της Εκκλησίας και Μοναχών Ιερών Μονών που βρίσκονταν στα όρια της σημερινής Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας και Ωλένης, οι οποίοι στην Επανάσταση του 1821 έδωσαν χωρίς δισταγμό τη ζωή τους για την Απελευθέρωση του Έθνους ενδεικτικά συγκαταλέγονται:
Από την Ιερά Μονή Παναγίας της Σκαφιδιάς ο Ιερέας Φώτιος Αγρανίτης και ο Ιερομόναχος Πρίτσινας Καλλινικος.
Από την Ιερά Μονή Παναγίας Φραγκαβίλλας ο Μοναχός Αναστάσιος Φέξης.
Από την Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Φραγκαπηδήματος οι Ιερομόναχοι Αγάπιος και Κυπριανός.
Από την Ιερά Μονή Παναγίας Κρεμαστής ο Ιερομόναχος Φιλόθεος.
Καθώς και ο Παρθένιος, Ηγούμενος Ιεράς Μονής Δίβρης.
Επίσης ο Ιερέας Λέντζος Σακελλάριος από τη Νεμούτα.
Ιερείς που αγωνίστηκαν το 1821 αναφέρονται ο Παπα – Γιάννης από το Δερβητσελεπή (Αμαλιάδα), ο Παπα – Κατσόλης ή Κατσιόλος από τον Πύργο.
Καθώς και ο Ιερόπαις Νικόλαος ή Αναγνώστης Παπαγιαννόπουλος από το Δερβητσελεπή (Αμαλιάδα)
Αναδημοσίευση από την ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ Ενημέρωση, φύλλο 26 που κυκλοφορεί.
