-Η εξάρτηση της Ελλάδας από την σταθερότητα του παγκόσμιου κλιματικού συστήματος
Με θέμα «Η κρυόσφαιρα υπό πίεση: ανάλυση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην Ανταρκτική και η σημασία της ελληνικής αποστολής», συνεδρίασε η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος, υπό την προεδρία της Προέδρου της, Δρος. Διονυσίας – Θεοδώρας Αυγερινοπούλου. Ένα ζήτημα που, όπως τόνισε στην εισαγωγικής της ομιλία η κα. Αυγερινοπούλου, αν και φαίνεται μακρινό παρ’ όλα αυτά επηρεάζει άμεσα το μέλλον του πλανήτη και συνεπακόλουθα της χώρας μας, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της Ανταρκτικής και του κλίματος, όπως αυτό διαμορφώνεται από την προϊούσα κλιματική κρίση. Η συνεδρίαση είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, επ’ αφορμή και της επιστροφής της πλέον πρόσφατης επίσημης αποστολής της χώρας μας στην Ανταρκτική.
Τα μέλη της Επιτροπής ενημέρωσαν η κ. Ζωή Ράπτη, Υφυπουργός Ανάπτυξης, ο κ. Συμεών Κωνσταντινίδης, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πολικών Ζωνών που κράτησαν ζωντανό το όνειρο για τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ανταρκτική που αποτελεί το εφαλτήριο για μία πιο ενεργή συμμετοχή της χώρας μας για την προστασία του πολικού περιβάλλοντος, ο κ. Μιχάλης Ζερβάκη, Πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης και ο κ . Κωνσταντίνος-Αλκέτας Ουγγρίνης, Αντιπρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης, μέσα από τους επιστημονικούς κόλπους το οποίου προήλθε αυτή η πρωτοβουλία και η πραγματοποίηση για την αποστολή στην Ανταρκτική.
Επίσης, συμμετείχαν ο κ. Αριστομένης Καραγεώργης, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών και Διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας που ήδη έχουν πραγματοποιήσει αντίστοιχες αποστολές στην Ανταρκτική, ο κ . Βαγγέλης Παπαθανασίου, Βιολόγος και πρώην Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, ο οποίος πραγματοποίησε μία από τις πρώτες επισκέψεις στην Ανταρκτική, ο Καθηγητής κ. Παντελής Καθάριος, Ερευνητής Ιχθυολόγος, ο οποίος είναι επίσης ένας από τους ερευνητές που επισκέφθηκαν την Ανταρκτική, η κα. Βανέσα Αρχοντίδου, Αλπινίστρια και Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα, οι δύο ερευνήτριες, γυναίκες ηγέτιδες στην έρευνα και στην πρωτοβουλία για την προστασία του κλίματος, κ.κ Εύχαρις Γουρουντή, Ερευνήτρια Αρχιτέκτονας Μηχανικός και Χριστίνα Μπαλωμενάκη, Ερευνήτρια Αρχιτέκτονας Μηχανικός από το Πολυτεχνείο Κρήτης, η κα. Σουζάνα Λασκαρίδη, Πρόεδρος της LAVINIA CORP και της Ναυτιλιακής Εταιρείας Λασκαρίδη που υποστήριξαν ενεργά και οικονομικά την πρόσφατη ελληνική αποστολή στην Ανταρκτική. Παρόντες ήταν ακόμη ο κ. Στυλιανός Πετράκης, Εντεταλμένος Σύμβουλος της Ναυτιλιακής Εταιρείας Λασκαρίδη, η κα. Κατερίνα Πρίφτη, Διευθύντρια Τμήματος Ασφαλείας Πλοίων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο κ. Γιώργος Χριστόπουλος, Εκτελεστικός Διευθυντής της Ναυτιλιακής Εταιρείας Λασκαρίδη, η κα. Πελαγία Σπύρου, Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Πολικών Ζωνών και ο κ . Νίκος Χαραλαμπίδης, Γενικός Διευθυντής της Greenpeace Ελλάδος.
Ορόσημο για την Ελλάδα η αποστολή στην Ανταρκτική
Όπως τόνισε η Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, η απομακρυσμένη αυτή ήπειρος, το πιο παγωμένο και αφιλόξενο μέρος της γης, δεν είναι πλέον ένας νέος τόπος γεωγραφικής εξερεύνησης αλλά, κατά τη σύγχρονη αντίληψη, πρόκειται για ένα οικοσύστημα που αποτελεί κρίσιμο ρυθμιστή του κλίματος και πολύτιμο τμήμα των αλληλένδετων οικοσυστημάτων του πλανήτη μας. Η Ανταρκτική είναι επίσης σύμβολο της διεθνούς συνεργασίας και της ειρήνης. Η Συνθήκη της Ανταρκτικής που υπεγράφη πριν από περισσότερα από εξήντα χρόνια, καθώς και τα συνοδά της πρωτόκολλα αποδεικνύουν ότι οι χώρες μπορούν να συνεργαστούν για ένα κοινό στόχο, εν προκειμένω τη διατήρηση της φύσης και την επιστημονική πρόοδο.
Η Δρ. Αυγερινοπούλου υπογράμμισε ότι η φετινή συμμετοχή της Ελλάδας σε αποστολή στην Ανταρκτική αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο για τη χώρα μας, όπως και οι προηγούμενες αποστολές, καθώς δύο Ελληνίδες επιστήμονες συμμετείχαν σε μια διεθνή συνεργασία για τη μελέτη του παγωμένου, αλλά τόσο πολύτιμου αυτού οικοσυστήματος. «Οι αποστολές αυτές δεν παρουσιάζουν μόνο επιστημονικό ενδιαφέρον, αλλά αποτελούν πρωτίστως και μία δήλωση για τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή κοινότητα. Είναι μια υπενθύμιση ότι η χώρα μας, ως ναυτική δύναμη, αλλά και περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένη χώρα, έχει ρόλο και ευθύνη στην παγκόσμια προσπάθεια για την προστασία των πολικών περιοχών και του κλίματος», τόνισε.
Η Δρ. Αυγερινοπούλου μίλησε για την αλληλεπίδραση των οικοσυστημάτων, καθώς η τήξη των πάγων της Ανταρκτικής προκαλεί την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, απειλώντας νησιά και παράκτιες περιοχές και στη χώρα μας, επισημαίνοντας ότι τα δεδομένα που συλλέγονται στην Ανταρκτική μας βοηθούν να κατανοήσουμε την κλιματική αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και να προστατεύσουμε καλύτερα τη βιολογική ποικιλότητα του πλανήτη.
Ειδικό στρατηγικό ενδιαφέρον για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης
Η Υφυπουργός, κα. Ζωή Ράπτη, χαρακτήρισε Πρόεδρο της Επιτροπή ψυχή της πολύ σημαντικής αποστολής των δύο ερευνητριών μας και του συντονισμού της, καθώς η Δρ. Αυγερινοπούλου ήταν αυτή που, πριν λίγους μήνες, την ενημέρωσε γι’ αυτήν και την σημασία της όχι μόνο για την ανάδειξη των δυνατοτήτων της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας, αλλά και την ενίσχυσή της σε παγκόσμιο επίπεδο και τη στρατηγική, εθνική σημασία των ερευνών στην Ανταρκτική. Παράλληλα, υπογράμμισε την μεγάλη σημασία που αποδίδει η Κυβέρνηση στην έρευνα αλλά και την καινοτομία, επενδύοντας σημαντικά κεφάλαια και πόρους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που διατίθενται από το Ταμείο Ανάκαμψης τόσο στην έρευνα, την ανάπτυξη και τις νέες τεχνολογίες.
Να υψώσουμε την σημαία της Ελλάδας, στην Ανταρκτική
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πολικών Ζωνών (ΕΛ.Ε.ΠΟ.Ζ.), κ. Συμεών Κωνσταντινίδης, μίλησε για το πρωτοπόρο εγχείρημα, την πρώτη αποστολή που έφυγε 20 Δεκεμβρίου με τις δύο ερευνήτριες από το Εργαστήριο Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων και Εργαστήριο Ψηφιακής Επεξεργασίας Σημάτων και Εικόνας, τις συνέργειες που έχουν αναπτυχθεί και τα μνημόνια που έχουν υπογραφεί από την χώρα μας καθώς και την προετοιμασία της επόμενης αποστολής. Παράλληλα, πρότεινε τη δημιουργία κρατικού φορέα υπεύθυνο για την Ανταρκτική, την εκπροσώπηση της Ελλάδας από το Υπουργείο Εξωτερικών και την ΕΛΕΠΟΖ στα ετήσια συνέδρια τη συνθήκης Ανταρκτικής ενώ, σε σχέση με το επιστημονικό έργο, τόνισε ότι θα πρέπει να προβληθεί για να αξιολογηθεί στην Επιστημονικής Επιτροπής για την Έρευνα της Ανταρκτικής (SCAR). «Το μέλλον της Ανταρκτικής είναι λαμπρό και πρέπει να ασχοληθούμε και το κάνουμε για τις επόμενες γενιές, για την ανάδειξη του επιστημονικού δυναμικού που διαθέτει η Ελλάδα και τη μελέτη της κλιματικής κρίσης με τη δημιουργία επιστημονικής βάσης. Αυτό είναι το όραμα, να υψώσουμε τη σημαία μας που θα αποτελέσει εθνική υπερηφάνεια και στη συνέχεια να γίνουμε και συμβουλευτικό μέλος», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Οι εμπειρία των μελών της αποστολής
Οι δύο ερευνήτριες που συμμετείχαν στην αποστολή, κ.κ Γουρουντή και Μπαλωμενάκη, μοιράστηκαν την εμπειρία τους και ευχαρίστησαν όλους όσοι συνέβαλαν καθοριστικά για την επιτυχία αυτής της αποστολής, αναφέρθηκαν στο αντικείμενο της έρευνας για την καταγραφή και ανάλυση των παραμέτρων που διαμορφώνουν την έννοια της κατοίκησης σε ακραίες συνθήκες, την ανθρώπινη δραστηριότητα και ψυχολογία, με έμφαση στη δημιουργία χώρων που υποστηρίζουν τη διαβίωση και την ευημερία. Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά, τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς επιβεβαιώνουν την αρχική θεωρία, ότι ο άνθρωπος για να μπορεί να ζει καλά σε ακραία περιβάλλοντα έχει ανάγκη όχι μόνο από χώρους με εργονομικό σχεδιασμό, αλλά και από χώρους που αντανακλούν την έννοια της οικειότητας καθώς αποδεικνύεται καθοριστική για την ψυχική και συναισθηματική του ισορροπία.
Όπως υπογραμμίστηκε, η εφαρμογή των αποτελεσμάτων από την έρευνα σε αυτό το πεδίο δεν περιορίζεται μόνο στη διαχείριση των ακραίων συνθηκών, αλλά θέτει τα θεμέλια και το σχεδιασμό των υποδομών που ενισχύουν τη λειτουργικότητα και την ανθεκτικότητα των υποδομών σε ένα ευρύ φάσμα χρήσεων και περιβαλλόντων. Η επιστημονική έρευνα που πραγματοποιείται στην Ανταρκτική, όπως τόνισαν, μπορεί να βρει εφαρμογές σε όλες τις κοινωνίες και τα οφέλη της μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή των σύγχρονων ανθρώπων σε όλα τα περιβάλλοντα και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συνεχιστεί.
Οι ομιλητές επικέντρωσαν στην διαπίστωση ότι κλιματική κρίση δεν είναι κάτι μακρινό, δεν γνωρίζει σύνορα, επηρεάζει όλους μας και οι συνέπειες που ξεκινούν από την Ανταρκτική φτάνουν στις ακτές της Ελλάδας, στις αγροτικές μας περιοχές, αλλά και στις θάλασσες μας. Η Ελλάδα, υπογράμμισαν, εξαρτάται άμεσα από τη σταθερότητα του παγκόσμιου κλιματικού συστήματος και γι’ αυτό είναι αναγκαία η αδιάληπτη στήριξη της ιδέας της δημιουργίας ελληνικών αποστολών στους Πόλους. Με την συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων εκεί όπου χτυπά η καρδιά της κλιματικής αλλαγής, μπορεί να ενισχυθεί η επιστημονική γνώση, να προωθηθούν διεθνείς συνεργασίες και να αναδειχθεί η δέσμευση της Ελλάδας στην προστασία του περιβάλλοντος καθώς, όπως υπογράμμισε η Δρ. Αυγερινοπούλου, οι Ελληνικές αποστολές στην Ανταρκτική, δεν είναι μόνο αποστολές εξερεύνησης και καινοτομίας, είναι αποστολές διάσωσης της ίδιας της ζωής στον πλανήτη.
