Από τη Δευτέρα 8 Απριλίου ξεκινά στην αεροπορική βάση της 117 Πτέρυγας Μάχης στην Ανδραβίδα, όπως κάθε χρόνο για πάνω από τριάντα χρόνια, η διεθνούς εμβέλειας μεσαίας κλίμακας άσκηση της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας «Ηνίοχος 2024».
Διαρκεί 15 ημερολογιακές ημέρες και καλύπτει ολόκληρο το FIR Aθηνών. Το σενάριο της Άσκησης βασίζεται στην ιδέα εκτέλεσης επιχειρήσεων από μία αεροπορική βάση, με τη συμμετοχή όλων των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.
Στην άσκηση πρόκειται να συμμετάσχει ένας μεγάλος αριθμός αεροπορικών δυνάμεων από τις κάτωθι συμμαχικές και φίλιες Χώρες:
Βρετανία με αεροσκάφη Eurofighter.
Γαλλία με αεροσκάφη Rafale και Ε-3F.
ΗΠΑ με αεροσκάφη F-16 και μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη MQ-9.
Ισπανία με αεροσκάφη EF-18.
Ισραήλ με αεροσκάφη F-16.
Κατάρ με αεροσκάφη Rafale.
Κύπρος με ελικόπτερο AW-139
Μαυροβούνιο με ελικόπτερο B-414.
Ρουμανία με αεροσκάφη F-16.
Σαουδική Αραβία με αεροσκάφη Eurofighter.
Επιπρόσθετα, η Αυστρία και η Πορτογαλία θα συμμετέχουν στην άσκηση με προσωπικό Πληροφοριών και Ειδικές δυνάμεις, ενώ η Γερμανία θα αποστείλει ομάδα παρατηρητών.
Η συμμετοχή των αεροπορικών δυνάμεων των Χωρών που λαμβάνουν μέρος στην άσκηση «Ηνίοχος 2024» είναι η μεγαλύτερη έως τώρα, από αρχής καθιέρωσης της άσκησης ως INVITEX.
Η άσκηση «Ηνίοχος» ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ως αεροπορική άσκηση μικρής κλίμακας με αντικείμενο στην διεξαγωγή αεροπορικών και μεικτών επιχειρήσεων και προοδευτικά καθιερώθηκε η εκτέλεσή της ετησίως.
Η 117 Π.Μ. είναι και φέτος, λοιπόν, σταθερά όπως κάθε χρόνο, το κέντρο του ενδιαφέροντος. Η 117 Π.Μ. στην Ανδραβίδα που σε λίγο καιρό θα στεγάζει ό,τι πιο σύγχρονο, τελευταίας τεχνολογίας θα διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία. Τις δύο Μοίρες των f-35.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ σχετικά με την πώληση στην Ελλάδα των μαχητικών 5ης γενιάς f-35 φέρονται να έχουν ξεκινήσει. Στις διαβουλεύσεις συμμετέχουν από την ελληνική πλευρά η Πολεμική Αεροπορία και η αρμόδια για τα εξοπλιστικά Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών, ενώ από την αμερικανική στελέχη του αρμόδιου για τις πωλήσεις των f-35 Lightning II, όπως είναι το πλήρες όνομα των υπερσύγχρονων μαχητικών, γραφείου, η Αμερικανική κυβέρνηση και η κατασκευάστρια εταιρεία.
Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία φαίνεται να έχει καταλήξει στον αριθμό των 20 μαχητικών σε πρώτη φάση και αυτή θα είναι η εισήγηση της προς την πολιτική ηγεσία, καθώς μικρότερος αριθμός κρίνεται ως ασύμφορος για οικονομοτεχνικούς λόγους, αλλά και για το ζήτημα της διαθεσιμότητας, ενώ θεωρείται δεδομένο ότι θα προβλέπεται η απόκτηση ακόμη 20 μαχητικών τα επόμενα χρόνια.
Επιπλέον, στο τελικό κείμενο θα περιλαμβάνονται όλες οι υπόλοιπες παράμετροι της συμφωνίας που θα αφορούν την διαμόρφωση των μαχητικών, την εκπαίδευση των χειριστών, την υποστήριξη, τα ακριβή χρονοδιαγράμματα παραδόσεων, τον οπλισμό που θα φέρουν.
Μιλώντας για τον οπλισμό, ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα για το αξιόμαχο και την αποτελεσματικότητα των αεροσκαφών σε ενδεχόμενη εμπλοκή, αερομαχία ή πολεμικές επιχειρήσεις, πληροφορίες μιλούν πώς τα f-35 θα εξοπλίζουν οι πύραυλοι Meteor, που ήδη ανήκουν και στο οπλοστάσιο των νεοαποκτηθέντων μαχητικών τέταρτης γενιάς Rafale. Με ταχύτητα που ξεπερνά ακόμα και τα 4 Mach (4 φορές η ταχύτητα του ήχου), κινητική ενέργεια πέρα από κάθε σύγκριση και δυνατότητα βίαιων ελιγμών ακόμα και σε μεγάλες αποστάσεις από το σημείο εκτόξευσης, ο Meteor αποτελεί εφιάλτη για κάθε στόχο. Αν και το βεληνεκές τους παραμένει «επτασφράγιστο μυστικό», πληροφορίες κάνουν λόγο ακόμα και για 200 χλμ. Έλληνες ιπτάμενοι αναφέρουν ότι ο Meteor φτάνει πολύ πιο μακριά από κάθε άλλο πύραυλο που διαθέτουν τόσο η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία όσο και οι γείτονες. Σε συνδυασμό με την πανίσχυρη πολεμική κεφαλή που διαθέτει ο Meteor αποτελεί μη αντιμετωπίσιμο όπλο για κάθε τύπο μαχητικού. Ειδικά εντός της ζώνης των πρώτων 60 χλμ το ποσοστό επιτυχίας αγγίζει το 100% και παραμένει πολύ υψηλό ακόμα και πολλές δεκάδες χιλιόμετρα έξω από αυτή.
Ας πούμε όμως και λίγα λόγια για το ποια είναι τα αεροσκάφη που, όπως όλα δείχνουν, στα έμπειρα, άξια και ψυχωμένα χέρια των Ελλήνων πιλότων θα φυλάττουν μαζί με εκείνους Θερμοπύλες. Το f-35 είναι ένα πολεμικό αεροσκάφος 5ης γενιάς, τύπου stealth, που σημαίνει αόρατο στα ραντάρ, με προηγμένα συστήματα πλοήγησης. Κατασκευάζεται από την Lockheed Martin, όπως και τα θρυλικά για τους ελληνικούς αιθέρες αλλά και για τις ψυχές των Ελλήνων, f-16, που αναβαθμισμένα σε viper, λογίζονται τέταρτης γενιάς και έχουν νέα ζωή και πορεία στις εναέριες μάχες. Το f-35 μπορεί να φέρει πυραύλους αέρος – αέρος και αέρος – εδάφους και κατευθυνόμενες βόμβες λέιζερ, ενώ έχει και τη δυνατότητα κάθετης απογείωσης και προσγείωσης. Μπορεί να συμμετέχει στη συλλογή πληροφοριών και στην επιτήρηση τεράστιων περιοχών ενώ μπορεί να κάνει αναγνωριστικές αποστολές. Πρόκειται για μονοθέσιο αεροσκάφος με ένα κινητήρα πολλαπλών ρόλων. Ο πιλότος του έχει οπτική θέαση 360 μοιρών, ενώ έχει πολλαπλούς αισθητήρες και ραντάρ για τη σάρωση του πεδίου επιχειρήσεων και μάχης. Αναπτύσσει μέγιστη ταχύτητα 1,6 Μach και μπορεί να δράσει σε ύψος έως και 50.000 πόδια, ενώ έχει προηγμένες μηχανές για ελάχιστη κατανάλωση καυσίμων.
Κρίσιμο ζήτημα εκείνο των υποδομών που θα στεγάσουν τις δύο Μοίρες των νέων αεροσκαφών, τα απαραίτητα έργα για τις οποίες, όπως φαίνεται μέχρι στιγμής, θα αναλάβει η ίδια η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Πρόκειται για έργα που αφορούν μεταξύ άλλων την περιμετρική ασφάλεια και φύλαξη της βάσης, την κατασκευή κτιρίων, διαδρόμων και υπόστεγων με συγκεκριμένες προδιαγραφές, στα οποία θα φυλάσσονται και θα συντηρούνται τα μαχητικά 5ης γενιάς.
Η επιλογή της 117 Πτέρυγας Μάχης στην Ανδραβίδα θεωρείται ειλημμένη, πράγμα που αυτονόητα σημαίνει τη μετατροπή της στην πιο σύγχρονη υψηλών προδιαγραφών βάση για τα γαλανόλευκα φτερά. Οι εργασίες που θα απαιτηθούν, δεδομένης και της παλαιότητας των εγκαταστάσεων θα προσομοιάζουν στην κατασκευή μιας νέας αεροπορικής βάσης.
Και πώς να μην αναφερθούμε στην ιστορία της 117 Πτέρυγας Μάχης, στην πορεία της στο χρόνο;
Με έμβλημα που φέρει το στίχο του Μενάνδρου «Εχθρούς αμύνου», η 117 Πτέρυγα Μάχης Ανδραβίδας συγκροτήθηκε το 1960, υπαγόμενη στο τότε Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας. Έχει στεγάσει αεροσκάφη f-84 F Thunderstreak, Τ-33A SILVER STAR και αυτή τη στιγμή στις εγκαταστάσεις της υπηρετούν τα f-4Ε Ρ.Ι. 2000, τα ιστορικά και θρυλικά Phantom.
Στις 4 Μαρτίου 1961 αποφασίστηκε η έναρξη λειτουργίας της 117 Σμηναρχίας Μάχης και υποδέχθηκε την 339 Μοίρα, με αεροσκάφη F-84 F Thunderstreak, προερχόμενη από την Αεροπορική Βάση Ελευσίνας. Στις 15 Μαΐου 1969 μετονομάσθηκε σε 117 Πτέρυγα Μάχης και ετοιμάστηκε για να υποδεχτεί τα νέα μαχητικά f-4E Phantom ΙΙ τα πρώτα από τα οποία προσγειώθηκαν στις 5 Απριλίου 1974 τα πρώτα αεροσκάφη f-4E προσγειώθηκαν στην 117 Π.Μ, ενώ εντάχθηκε και η 338 Μοίρα που είχε διαλυθεί τον Ιούνιο του 1974 και έτσι συγκροτήθηκαν οι δύο Πολεμικές Μοίρες 338Μ και 339Μ σε ρόλο Δίωξης/Βομβαρδισμού και Αναχαίτισης, αντίστοιχα.
Στις 3 Αυγούστου 1991 προσγειώθηκαν στην Ανδραβίδα τα πρώτα 9 f-4E SRA, αμερικανικής κατασκευής, και μέχρι τον Νοέμβριο ολοκληρώθηκε η παράδοσή τους. Στις 31 Οκτωβρίου 2017, αναστέλλεται η λειτουργία της 339Μ, μετά από 65 χρόνια προσφοράς στην Πολεμική Αεροπορία και στην πατρίδα.
Από τότε πετάει μόνο η 338 Μοίρα «ΑΡΗΣ», η οποία διαθέτει στο οπλοστάσιο της συνολικά 32 μαχητικά.
